تاثیر سطوح مختلف اسید آمینه والین قابل هضم در جیره هایی با پروتئین کم، برعملکرد، ویژگی های لاشه و بافت شناسی کبد و مگنوم در بلدرچین های در حال رشد

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: بلدرچین ژاپنی دوره رشد سریع d (۳ تا ۴ نسل در سال) دارد و با داشتن تولید نسبتا بالا، در برابر بسیاری از بیماری­ ها مقاوم است لذا استفاده از آن به‎عنوان مدل حیوانی در مطالعات بیولوژیکی و ژنتیکی در سراسر جهان اهمیت پیدا کرده است. تغذیه عامل اصلی موثر بر راندمان تولید در بلدرچین است. بلدرچین­ های ژاپنی به جیره حاوی پروتئین با کیفیت بالا و تعادل مناسبی از اسیدهای آمینه نیاز دارند. اسیدهای آمینه شاخه­ دار (لوسین، ایزولوسین، والین)، علاوه بر مشارکت در ساخت پروتئین، در فعالیت های متابولیکی دیگری نیز نقش دارند. از بین اسیدهای آمینه شاخه ­دار، والین یک اسید آمینه محدود کننده در جیره ­های خوراکی ذرت- سویا می باشد. پروتئین گران‎ترین جزء جیره است و تاثیر زیادی بر هزینه تولید در طیور دارد. امروزه کاهش سطح پروتئین جیره، برای کاهش هزینه پرورش و همچنین کاهش آلودگی­ های محیطی ناشی از انتشار آمونیاک و دفع نیتروژن در صنعت طیور مورد توجه قرار گرفته است. از طرفی کاهش سطح پروتئین خوراک بدون مکمل­ سازی مناسب اسیدهای آمینه، سبب کاهش مصرف خوراک، کاهش سطح تولید و تغییر رفتارهای اجتماعی در پرندگان می ­شود. گزارش­ های منتشر شده نشان می ­دهد که در پرندگان گوشتی، افزودن اسیدهای آمینه کریستالی به جیره­ های کم پروتئین می­ تواند عملکرد مشابهی با جیره­ های حاوی پروتئین بالا، در مراحل مختلف رشد داشته باشد. در اغلب موارد با کاهش سطح پروتئین جیره، اسید آمینه والین محدود کننده خواهد شد. با توجه به نقش­ های مهم متابولیسمی اسیدهای آمینه شاخه ­دار و به­ ویژه والین در طیور در مرحله رشد سریع، هدف از این آزمایش، بررسی تاثیر استفاده از جیره­ های حاوی سطوح مختلف والین قابل هضم در جیره‎های کم پروتئین بر عملکرد، صفات رشد و بافت‎شناسی کبد و مگنوم بلدرچین ژاپنی در دوره رشد بود. مواد و روش‎ها: همه روش ­های آزمایشی برای مراقبت و استفاده از حیوانات در مطالعه حاضر توسط کمیته مراقبت از حیوانات دانشگاه تهران تایید شده است. در این آزمایش، از هزار جوجه بلدرچین یک روزه در یک طرح کاملا تصادفی با ۵ تیمار، ۵ تکرار و ۴۰ پرنده در هر تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح ۰/۷۵، ۰/۸۵، ۰/۹۵، ۱/۰۵ و ۱/۱۵ درصد والین قابل هضم در جیره های باسطح کم پروتئین (۱۷ -۱۷/۷درصد پروتئین) بود. جیره‎های آزمایشی حاوی ۲/۹ کیلوکالری انرژی قابل متابولیسم در گرم بودند. سایر مواد مغذی بر اساس احتیاجات تغذی ه­ای توصیه شده برای بلدرچین­ های در حال رشد منظور شد. جیره ­های آزمایشی برای دو دوره سنی یک تا ۲۱ روزگی و ۲۲-۴۲ روزگی تنظیم شد. پرندگان تا سه روزگی ۲۴ ساعت روشنایی و پس از آن روزانه ۲۳ ساعت روشنایی و یک ساعت تاریکی دریافت کردند. وزن پرندگان در ابتدای دوره آزمایش و همچنین در روزهای ۲۱ و ۴۲ اندازه‎گیری شد. مقدار مصرف خوراک در روزهای ۲۱ و ۴۲ با توجه به تفاوت بین مقدار خوراک داده شده و مقدار باقی مانده خوراک، محاسبه شد. وزن پرندگان تلف شده برای تصحیح مقدار مصرف خوراک منظور شد. در روز ۴۲ به‎طور تصادفی یک بلدرچین نر و یک بلدرچین ماده از هر تکرار انتخاب و پس از ۶ ساعت گرسنگی، کشتار شدند. پارامترهای اندازه­ گیری شده در این آزمایش شامل عملکرد رشد، مصرف خوراک، ضریب تبدیل و عملکرد لاشه بود. همچنین پس از نمونه ­برداری از بافت کبد و مگنوم، صفات هیستومورفولوژیکی آن ها (قطر هسته سلول­ های کبدی، قطر هپاتوسیت­ ها و حجم سینوزوییدها در بافت کبد؛ ارتفاع اپیتلیوم، ضخامت ماهیچه داخلی، ضخامت ماهیچه خارجی، قطر غدد و عمق غدد در بافت مگنوم) مورد بررسی قرار گرفت. یافته‎ها: در کل دوره پرورش، بلدرچین‎هایی که جیره حاوی سطوح ۰/۹۵ و ۱/۰۵ درصد والین قابل هضم دریافت کردند، به‎ترتیب افزایش وزن بیشتر و ضریب تبدیل بهتری داشتند (۰/۰۵>p). مقدار مصرف خوراک و تلفات تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. سطوح والین در جیره اثری بر بازده لاشه (هر دو جنس نر و ماده) نداشت. با این حال، بازده لاشه در بلدرچین­ های نر و وزن نسبی سینه و روده ­ها در بلدرچین ­های ماده بیشتر بود (۰/۰۵>p). در تیمارهای حاوی ۱/۰۵ و ۱/۱۵ درصد والین، قطر هسته سلول­ های کبدی و قطر هپاتوسیت ­ها بیشترین مقدار بود (۰/۰۵>p)، که نشان دهنده آسیب کبدی است. حجم سینوزوییدها در پرندگان ماده با افزایش سطح والین در جیره، افزایش یافت؛ به‎طوری‎که در پرندگانی که جیره‎های حاوی سطوح بالاتر از ۰/۹۵ درصد والین دریافت کردند بیشتر از پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی ۰/۷۵ والین بود. با توجه به نتایج به­ دست آمده از مطالعه حاضر، سطوح مختلف والین در جیره حاوی ۱۷ درصد پروتئین خام، تاثیر معنی­ داری در بافت‎شناسی مگنوم (ارتفاع اپیتلیوم، ضخامت ماهیچه داخلی، ضخامت ماهیچه خارجی، قطر غدد مگنوم) مشاهده نشد اما با سطح ۰/۸۵ درصد والین، عمق غدد مگنوم تمایل به معنی ­داری نشان داد. نتیجه‎گیری: بر اساس نتایج حاصل، افزایش سطح والین قابل هضم در جیره های کم پروتئین تا ۰/۹۵ درصد سبب بهبود عملکرد رشد و ضریب تبدیل خوراک در بلدرچین­ های در حال رشد می شود. با این­ حال به‎نظر می‎رسد که استفاده از سطوح بالای والین قابل هضم در جیره‎های کم پروتئین (بیش از ۰/۸۵ درصد) ممکن است منجر به آسیب بافتی در کبد شده و اثر منفی بر عملکرد رشد بگذارد. انجام مطالعات بیشتر در این زمینه توصیه می‎شود.

Keywords:

Growth performance , Histology , Japanese quail , Valine , بافت شناسی , بلدرچین ژاپنی , عملکرد رشد , والین