تکانه های نفتی و تاثیر آن بر سرمایه گذاری مالی دولت در ایران

درآمدهای حاصل از صدور نفت خام و فرآور ده های نفتی سهم مهمی از درآمدهای دولت را تشکیل میدهد بخش عمده صادرات کشور را به خود اختصاص داده است. بروز هر گونه شوک درآمد نفتی می تواند آثار گسترده ای بر دارایی ها وبدهی های مالی بخش دولتی بر جای بگذارد. خالص سرمایه گذاری مالی دولتی که از تفاضل دارایی ها و بدهی های مالیحاصل می شود و مقدار مثبت آن نشان دهنده وام دهنده بودن و مقدار منفی آن نشان دهنده وام گیرنده بودن بخش دولتیاست، نیز می تواند از تکانه های نفتی متاثر شود که این تغییر خود می تواند بر متغیرهای کلان اقتصادی تاثیر زیادیبگذارد. با توجه به اهمیت این موضوع و با توجه به اینکه شوک درآمد نفتی در اثر تغییر در قیمت نفت و یا تغییر در مقدار صادرات نفت خام و فرآده ها ایجاد می شود، در این مقاله به بررسی آثار شوک افزایش درآمد نفتی بر دارایی ها وبدهی های مالی بخش دولتی خالص سرمایه گذاری مالی این بخش پرداخته می شود. بدین منظور از روش FAVAR برایداده های سال های ۱۳۵۲-۱۳۹۸ استفاده شده است. بروز شوک ناشی از افزایش درآمد نفت منجر به تکانه مثبت درآمدی برای بودجه دولت می شود و دارایی ها و بدهی های مالی از آنجاکه می دهد که می دهد که این افزایش برای سال اول معنی داراست. بعد از گذشت به ترتیب ۴ و ۳ سال این واکنش معکوس شده و در نهایت به سطح تعادل خود باز می گردد. افزایشهر دو طرف دارایی و بدهی به طور کامل خنثی نمی شود و واکنش خالص سرمایه گذاری مالی بخش دولتی ابتدا به طور جزئی افزایشی است ولی بعد از دو سال این روند کاهشی شده و سپس واکنش عکس و در جهت منفی از خود نشان می دهد. واکنش خالص سرمایه گذاری مالی دولتی نشان دهنده آن است که بخش دولتی در کوتاه مدت می تواند وام دهنده به بخش های دیگر نهادی باشد ولی در بلندمدت وامگیرنده از بخش های دیگر است.

Keywords:

دارایی ها بدهی های مالی , حساب جریان وجوه , مدل خود رگرسیون برداری عامل افزوده (FAVAR)