زیست سنجی اثرات دگر آسیبی عصاره زعفران بر برخی خصوصیات کمی و کیفی چهار گونه دارویی خانواده نعناعیان

با توجه به دوره رشدی زعفران، کشت مخلوط این گیاه با گونه های دارای نیازهای مشابه می تواند گزینه ای مناسب برای کاربرد بهتر زمین باشد مشروط بر آن که دگرآسیبی این گیاه مد نظر قرار گیرد. به منظور بررسی اثر عصاره زعفران بر رشد و عملکرد تعدادی از گیاهان دارویی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل چهار گونه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L.) و آویشن شیرازی (Zataria multiflora Bioss)، کاکوتی (Ziziphora clinopodioides) و کلپوره (Teucrium polium) و عصاره برگ و بنه زعفران در چهار سطح (۰، ۳۰۰۰، ۶۰۰۰ و ۹۰۰۰ پی پی ام) و چهار تکرار بودند. پارمترهای مورد بررسی عبارت بودند از وزن تر و خشک رشه و ساقه، نسبت اندام هوایی به ریشه، مقاومت روزنه ای، عدد کلروفیل متر و درصد و عملکرد اسانس. نتایج نشان داد که اثر متقابل غلظت های مختلف عصاره بنه و برگ زعفران، وزن تر ریشه و عدد کلروفیل متر را به طور معنی داری تحت تاثیر قرار داد. چهارگونه مورد بررسی، روندهای متفاوتی را در غلظت های مختلف عصاره نشان دادند. در گونه آویشن شیرازی و آویشن باغی، با افزایش غلظت عصاره، مقاومت روزنه ای در ابتدا افزایش و سپس کاهش یافت. اما گونه های دیگر از این روند تبعیت نکردند. در کلیه گونه های مورد بررسی، با افزایش غلظت عصاره، عدد کلروفیل متر در ابتدا افزایش یافت و سپس کاهش نشان داد. همچنین در همه گونه ها به استثنای آویشن باغی، با افزایش غلظت عصاره، نسبت اندام هوایی به ریشه افزایش یافت و درصد اسانس کاهش یافت. به طور کلی در همه گونه های مورد بررسی با کاربرد عصاره برگ و بنه زعفران، صفات فیزیولوژیکی و کیفی گیاه کاهش یافت.

زیست سنجی اثرات دگر آسیبی عصاره زعفران بر برخی خصوصیات کمی و کیفی چهار گونه دارویی خانواده نعناعیان Keywords:

آویشن شیرازی , آویشن باغی , کاکوتی , کلپوره , اسانس