بررسی فرضیه وجود گویش های باستانی در کنار زبان فارسی باستان در استان فارس
Publish place: Iranian Journal of Sociolinguistics، Vol: 7، Issue: 1
Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 23
This Paper With 9 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_SOCG-7-1_001
تاریخ نمایه سازی: 22 اردیبهشت 1403
Abstract:
در سال ۱۹۶۰، مورگنستیرنه فرضیه وجود گویشی باستانی در جنوب ایران (در کنار فارسی باستان) را مطرح کرد. او تفاوتهای گویشی واژه شپش در استان فارس، به ویژه تفاوت آن در گویش کلیمیان و گویش لارستانی در برابر دیگر گویشهای فارس و گویشهای لری را یکی از شواهد این تحول دانست. در سال ۱۳۸۲، رضایی باغبیدی شواهدی مطرح نمود که گویش شیرازی قدیم بهجامانده در دیوان شاعران شیرازی، بازماندهای از گویشی قدیمتر است که پیشینه آن به دوره باستان میرسد. مبنای نظر او بقای صامت “Ө” باستانی جنوب ایران در گویش قدیم شیراز، برخلاف تبدیل آن به“s” در زبان فارسی میانه است. پیشتر و برخلاف آنها، بنابر نظر هنینگ (۱۹۳۴) تحول“s” به “Ө” در دورهای متاخر از دوره میانه رخ دادهاست که اثر آن در گویش شیرازی قدیم و فارسی میانه مانوی باقی است. در این پژوهش، شواهدی از ابدال“s” به “Ө” در بعضی زبانها و گویشهای ایرانی همسو با نظر هنینگ ارائه میشود که بیشتر در تقابل با نظر مورگنستیرنه است. شواهدی که در این پژوهش ارائه میشود نشان میدهد که پذیرفتن فرضیه وجود گویشی باستانی غیر از فارسی باستان در شیراز یا فارس با تردید و سوالهایی مواجه است که بیپاسخ ماندن آنها فرضیه هنینگ را قوت میبخشد و برعکس، فرضیههای مورگنستیرنه و رضایی باغبیدی را با سوال و فرضهای دیگری مواجه میسازد.
Keywords:
Authors
سید محمد حسینی معصوم
دانشیار زبان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
رضا حیدری زادی
عضو علمی بنیاد دایره المعارف اسلامی ( دانشنامه جهان اسلام )