معرفی دانش اتنوبریولوژی: مطالعه موردی جنگلهای گیلان، مازندران و گلستان

اصطلاح اتنوبریولوژی اولین بار برای توصیف استفاده از بریوفیت ها به عنوان دارو بکار برده شد. بریوفیت ها داروی محبوبیدر میان مردم قبیله ای مناطق مختلف جهان هستند. بریوفیت ها دومین گروه بزرگ گیاهان و یک گروه ناهمگن از گیاهانخشکی هستند که خزه ها به عنوان مهمترین آنها تقریبا ۱۴۰۰۰ گونه را به خود اختصاص می دهند. گروه های مختلفبومی در سراسر جهان از بریوفیت ها به عنوان درمانی برای تعدادی از بیماری ها استفاده می کنند. بریوفیت ها به دلیلفعالیت ها و ترکیبات بیولوژیکی امیدوارکننده پتانسیل تجاری زیادی دارند. با وجود حدود ۸۱۴ گونه در ایران که از اینبین ۵۷۹ گونه مربوط به جنگل هیرکانی است اما دانش استفاده از خزه ها در ایران هنوز مورد بررسی و پژوهش قرارنگرفته است و هیچ اطلاعاتی کاربردی خاصی در مورد آنها در دسترس نیست. در این مطالعه برای اولین بار به انواع موارداستفاده گونه های خزه ای در مسائل مختلف پرداخته شد. از تمامی ابزارهای جستجو مانند PubMed ،Google scholar، ScienceDirect و Scopusبرای بازیابی منابع مربوط با استفاده از انواع روش های جستجوی مختلف مرتبط با موضوع مورد استفاده قرار گرفتند. ثابت شده است که خزهها دارای خواص دارویی فراوانی هستند و ممکن است برای درماناختلالات کبدی، بیماریهای پوستی، قلبی- عروقی، تب و زخم مورد استفاده قرار گیرند و علاوه بر این کاربردهای دیگرینیز دارند. ترکیبات جدا شده از عصاره بریوفیت ها را می توان برای تولید طیف وسیعی از ترکیبات فعال دارویی جدیداستفاده کرد. با توجه به این خواص برای قرن ها از بریوفیت ها به عنوان دارو برای مبارزه با مشکلات سلامتی و طب سنتیدر بسیاری از فرهنگ ها در قاره های مختلف استفاده شده است. در حال حاضر دانشمندان در حال کشف ترکیبات جدید ومنحصر به فرد در بریوفیت ها با پتانسیل برای استفاده عملی هستند که در عصر مقاومت دارویی ممکن است از اهمیتقابل توجهی برخوردار باشد. هدف از این تحقیق ارائه کاربرد برخی از گونه-های خزهای و معرفی آنها به عنوان منابع موادبرای تحقیقات امیدوارکننده تولید دارو در آینده است. درنتیجه بریوفیت ها از جمله خزه ها منابع امیدوارکنندهای ازداروهای گیاهی و مواد تشکیل دهنده برای انواع محصولات هستند.

Keywords:

دارو , طب سنتی , خزه ها , جنگل هیرکانی , ایران