کیفیت معاد جسمانی در دیدگاه علامه محمدحسین غروی اصفهانی

ترسیم کیفیت معاد جسمانی، از معضلات باورهای دینی است که از دیرباز مورد بررسی دین باوران بوده و اندیشمندان این حوزه را به دو قطب متقابل کشانده است. برخی معاد جسمانی را  به کلی انکار کرده و در مقابل برخی به انحصار معاد در معاد بدنی روی آورده اند. اصول حاکم بر معرفت نفس در هر دیدگاه، زاویه افتراق را با دیدگاه دیگر استوار ساخته و سبب تنوع آرا گشته است. در نظام حکمت صدرایی، اصولی پی ریزی شده تا با هماهنگی متون دینی، بیان کیفیت توجیه پذیر شود. حکیم موسس، آقاعلی مدرس با احساس درانداختن طرحی نو، با رویکرد «بدن پویا به سوی نفس»، به نظریه خاصی درباره معاد بدن پرداخت. طرح وی مورد استقبال صاحب نظران قرار نگرفت، ولی از سوی برخی پذیرفته و تایید شد. از آن جمله علامه محمدحسین غروی اصفهانی است که به تبع استاد و با توجه به درون مایه های حکمت متعالیه، در وجیزه ای به احیای نظر استاد خود پرداخت. این وجیزه از آن نظر اهمیت دارد که می کوشد با مرتب سازی نوین از اصول حکمت صدرایی، نظریه آقاعلی حکیم را با ابهام کمتر و تلخیص بیشتر توجیه پذیر کند. نظر وی در بخش مبانی با زمینه صدرایی و در بخش رهیافت ها با پیشینه رهیافت های استادش آقاعلی مدرس نمود دارد. آمیزه ای از مبانی متعالی و پایبندی به مواضع کلامی، رهاوردی نو برای پردازش کیفیت معاد جسمانی در منظر علامه اصفهانی است.

Keywords:

معاد جسمانی , صدرالمتالهین شیرازی , حکیم آقاعلی مدرس , علامه محمدحسین غروی اصفهانی