شیوه تطبیق رویه های جدید عقلگرایانه با دو مستند فقهی عرف و بنای عقلاء

سیره و بنای عقلاء در کنار عرف نقش مهمی در فقه و اصول امامیه ایفا می نماید و اهمیت و نوع تاثیر این نقش در همه امورمفهومی و مصداقی منجمله در باب اخلاق، عدالت و معاملات فقه که بسیاری از احکام آن هم صدا با رویه و تبع عقلاست، نمایان می شود. نظام فقهی و اصول فقه شیعه، تنها اموری را واجد صلاحیت کشف حکم شرعی میداند که محتواحجیت و آن به اثبات رسیده باشد و در این نظام، رویه ای که بتواند از دو مرحله محتوایی و تایید شارع با موفقیت بگذرد مورد پذیرش فقه شیعه می باشد. بر این اساس میتوان این نظام را یک نظام حجیت مدار دانست. در این مقاله سعی شده با منابع کتابخانه ای حاضر و با روش توصیف و تفسیر شرایط و روابط موجود پس از بیان مفاهیم مورد نظر پژوهش، به مسئله جدید و چالشی که در عصر جهانی شدن با آن روبرو هستیم، یعنی اینکه چگونه میتوان شیوه های نوین خردگرایانه را در عصر حاضر با بنای عقلاء مورد تایید شارع، تطبیق دهیم، پاسخ داده می شود. در مسیر پاسخ به این سوال پس از بررسی محتوایی با توجه به اصل مسلم و مورد توافق اصولیان، به بررسی این مساله که رویه های عقلگرایانه یا همان بنای عقلاء می بایست تمام مولفه های حجیت را دارا باشند و مواجه با ردع شارع نباشد تا مورد استناد فقهی قرار گیرند، می پردازیم و طبق دیدگاه اصولیان عدم ردع شارع نیاز به دلیل اثباتی ندارد، بلکه همان مقدار که عموم نهی شارع شامل مورد بنای عقلاء و رویه عقلگرایانه مدرن نشود، عدم ردع شارع به اثبات می رسد و لذا می توان هر گونه رویه ای را در عصر حاضر و اعصار تمدن ساز دیگر درآینده، مورد بررسی و تطبیق قرار داد.

Keywords:

عرف , بنای عقلاء , عقلگرایی , فقه