نقد و ارزیابی دیدگاه شوپنهاور در باب ملال با توجه به آیات قرآن

آرتور شوپنهاور دو بعد لاینفک حیات انسانی را میل و ملال و زندگی آدمی را آونگی متحرک میان این دو میدانست. میل یا اراده، ما را به آرزواندیشی وادار نموده و همچون رانهای ما را به سوی برآوردنش به حرکت در می آورد اما در پس برآورده شدن هر میل، ملالی رنجآور آدمی را می آزرد. از اینرو دو راهکار او برای اجتناب از ملال، کشتن میل از طریق زهد و ریاضت یا غوطه ور شدن در ژرف اندیشی هنری برای ایجاد درکی زیباشناسانه و سوبژکتیو از جهان عینی نازیبا و ملال انگیز است از نظر او خرد فلسفی ناشی از این ژرف اندیشی سبب تغییر نقش آدمی از بازیگر به تماشاگری بی تعلق نسبت به تحقق اراده زندگی شده و مانع از افتادن آدمی در مسیر تکراری ساختن امیال جدید و در ادامه ملال ناشی از آنها میگردد. از منظر آیات قرآن دو راه حل شوپنهاور به جای حل مساله، نوعی منحل کردن و پاک کردن صورت مساله است. در ادبیات دینی از راه حلهای شوپنهاور به تقوای منفی تعبیر میشود. از اینرو راه حلهای او، راه حلهایی اصیل برای اجتناب از ملال نیستند. از منظر آیات قرآن آدمی می بایست از طریق قناعت ورزی رویکردی فعالانه(بازیگرانه) در استفاده بهینه و هدفمند از مواهب دنیوی داشته باشد. هدف این پژوهش تبیین دیدگاه قرآنی و ارائه راه حلی اصیل و بهتر نسبت به دیدگاههای رقیب است.

Keywords:

ملال , میل , اراده , ژرف اندیشی هنری , قرآن