تاثیر حریق بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک توده بنه-بادام، منطقه چنارمیشوان سیاخ دارنگون در استان فارس، ایران

آتش ­سوزی تاثیرات بسیار مهمی بر خصوصیات خاک و پوشش گیاهی یک منطقه دارد. هدف از انجام این پژوهش مطالعه تاثیر آتش ­سوزی روی برخی از ویژگی­ های فیزیکی (وزن مخصوص و میزان رطوبت خاک) و شیمیایی (هدایت الکتریکی، اسیدیته، مقدار کربن آلی، مقدار مواد آلی، عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر) خاک جنگل بنه-بادام در منطقه چنارمیشوان سیاخ دارنگون در استان فارس می ­باشد. برای این منظور یک عرصه جنگلی در منطقه چنارمیشوان که در سال ۱۴۰۰ طعمه حریق قرارگرفته بود انتخاب شد. نمونه ­برداری از این منطقه و منطقه آتش ­سوزی نشده در عمق ۰-۲۰ سانتی­متر انجام شد. ویژگی­ های فیزیکی و شیمیایی خاک در هر دو منطقه اندازه ­گیری شد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی ­داری بین دو منطقه موردبررسی ازنظر میزان رطوبت خاک وجود نداشت. به علاوه وزن مخصوص خاک نیز تحت تاثیر آتش­ سوزی قرار نگرفت زیرا این پارامتر بین دو منطقه موردبررسی فاقد اختلاف معنی­ دار بود. از طرف دیگر، هدایت الکتریکی خاک در منطقه آتش­ سوزی شده به طور معنی ­داری بسیار بیشتر از منطقه شاهد بود. بین اسیدیته خاک در دو منطقه آتش­سوزی شده و نشده اختلاف معنی­ داری وجود داشت. مقدار این پارامتر در منطقه آتش­ سوزی شده برابر با ۰۸۵/۰ ± ۰۸/۸ بود که بیشتر از مقدار به دست آمده در منطقه بدون آتش­ سوزی (۰۶۷/۰ ± ۸۵/۷) بود. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که آتش ­سوزی توانست مقدار مواد آلی و کربن آلی خاک را به طور معنی ­داری افزایش دهد. علاوه بر این موارد، مقدار هر سه عنصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در توده آتش­ سوزی شده به طور معنی­ داری بیشتر از توده شاهد بود. بر اساس نتایج این مطالعه می ­توان نتیجه­ گیری کرد که آتش­سوزی می­تواند باعث افزایش حاصلخیزی خاک سطحی در کوتاه ­مدت شود. نتایج حاصل از این تحقیق می ­تواند در بخش ­های متفاوتی مانند اداره ­های منابع طبیعی و محیط زیست باهدف توجه به اکوسیستم موجود در این منطقه و حفظ ساختمان و ویژگی­ های مطلوب خاک منطقه مورداستفاده قرار گیرد.

Keywords:

آتش سوزی , هدایت الکتریکی , کربن آلی , عناصر غذایی , جرم مخصوص ظاهری