از جمله مباحث مهم تاریخ اسلام، تاریخ حیات امام حسن مجتبی (ع) است که چارچوب و ساختار خاصی از روش های
مقابله ی سیاسی با غاصبین امامت را ارائه می دهد چرا که روش برخورد
امام حسن (ع) با
معاویه ،
مقابله ای همه جانبه است که علاوه بر بعد نظامی به ابعاد فرهنگی و دفاعی فرهنگی نیز پرداخته می شود در این مقاله با استفاده از روش توصفی تحلیلی و روش گرداوری مطالب به ورش کتاب خانه ای چنین بدست آمده است که اوضاع سیاسی زمان
امام حسن (ع) توام با خفقان و دیکتاتوری معویه بوده است که همواره دشمن اصلی خود را اهل بیت (ع) می دانست و در این زمینه تلاش هایی برای از بین بردن جایگاه اهل بیت ، جعل حدیث برای کسب مشروعیت ، کشتار محبین و پیروان امامیه و بنا نهادن بدعت های اعتقادی صورت گرفت و
امام حسن (ع) در مقابل چنین حملاتی اقدام به نشر معارف اسلامی ، کادر سازی و تربیت و اموزش نیروهای کارآمد، معرفی جایگاه اهل بیت ، بهره گیری از اجتماع حج ، تبیین ارزش های اخلاقی و احتجاج و مناظره کرد از این رو
جهاد علمی ، فرهنگی و سیاسی جامعی در مقابل
عملکرد سیاسی معاویه شکل گرفت تا مردم در ادوار تاریخی بعد و عده ای در همان زمان چهره حقیقی
معاویه را شناختند .