تحلیل وضعیت موجود و ترسیم وضعیت مطلوب مسئولیت اجتماعی در شرکتهای دانش بنیان ایرانی

تحقیق حاضر با هدف تحل یل وضعیت موجود و ترسیم وضعیت مطلوب شرکت های دانش بنیان ایرانی انجام شده است. بدین منظور از روش کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با ۱۵ نفر از مطلعین کلیدی این حوزه استفاده شده استت. با تجزیه و تحلیل متون مصاحبه ها، ۴۲۷ مفهوم، ۹۵ زیرمقوله فرعی، ۵۵ مقوله فرعی و ۸ مقوله اصلی استخراج شده است. با تحلیل یافته های تحقیق از یک طرف وضعیت موجود مسئولیت اجتماعی شرکت های دانش بنیان در ۵ بعد سازمانی، سیاسی، قانونی، فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی ترسیم و از طرف دیگر الزامات، ملاحظات و اصول اجرای صحیح مسئولیت اجتماعی شرکتی (وضعیت مطلوب مسئولیت اجتماعی شرکتی و راهکارهای رسیدن از وضعیت موجود به مطلوب استخراج شده است. یافته های تحقیق نشان داد که به طور کلی وضعیت کلی مسئولیت اجتماعی شرکتی در کشور وضعیت مطلوبی نیست و با مدل ها و شاخص ذهای جهانی فاصله زیادی دارد. از طرف دیگر مسئولیت اجتماعی شرکتی در شرکت های دانش بنیان چندان با سایر شرکت های تولیدی ایرانی تفاوت ندارد مگر در پاره ای از موارد که ناشی از ذات دانش بنیان بودن اینشرکت هاست. بررستی وضعیت مسئولیت اجتماعی این شرکت ها نشان داد که برخی از علل وضعیت نامطلوب مسئولیت اجتماعی شرکتی، کلان بوده و ریشه در وضعیت عمومی و ساختار کلی اقتصادی، قانونی، سیاسی و فرهنگی اجتماعی کشور شامل شرایط تورم، تحریم، اقتصاد دولتی و رانتی، وجود انحصار و عدم رقابت، ضعف دموکراسی، ناکارآمدی دولت، ضعف جامعه مدنی، ضعف پذیرش و فشار اجتماعی، ضعف نظام تنظیمی و نظارتی در این حوزه، فشارهای سیاسی و نگاه اخاذانه به شرکت ها، عدم اجرای صحیح قوانین و رانت، سبز شویی، فضای نامساعد کسب و کار، مردمی نبودن سهام بسیاری از شرکت های بزرگ، و ... دارد که با بهبود این ساختارها و شکل گیری یک دولت مقتدر خیرخواه، شکل گیری و تقویت جامعه مدنی فعال، بهبود شرایط اقتصادی کشور، آزادی فضای کسب و کار، شکل گیری قوانین، وجود زیرساخت و پذیرش اجتماعی و اتخاذ فهم صحیح نسبت به مسئولیت اجتماعی شرکتی شاهد بهبود وضعیت مسئولیت اجتماعی شرکتی در شرکت های دانش بنیان خواهیم بود. برخی دیگر از علل وضعیت نامطلوب مسئولیت اجتماعی شرکتی نیز، ۲ ریشه در اقدامات خرد و عملکرد شرکت ها دارد از جمله ضعف شناخت، آگاهی و فهم صحیح نسبت به مسئولیت اجتماعی شرکتی، ضعف بینشی و نگرشی مدیران ارشد، قائم به فرد بودن و عدم ساختارمندی حوزه مسئولیت اجتماعی شرکتی ومشکلات مالی شرکت های نوپا که با راهکارهایی قابل رفع و بهبود خواهند بود. لذا راهکارها باید متناسب با ساختار فعلی نظام اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور و همچنین ویژگی های خاص شرکت های دانش بنیان باشند.

Keywords:

مسئولیت اجتماعی شرکتی , شرکت , دانش بنیان , وضعیت موجود , وضعیت مطلوب