معماری و ماهیت بناهایی که از نیاکان به جا مانده با جلوه ای خاص در فرهنگ ، تاریخ و تمدن ریشه دوانیده و اکنون در پرتو رویکرد به فرهنگ ، حیات نو یافته است .در این میان
تربت جام با پیشینه ای که باسان شناسان برای آن مشخص کرده اند یادمانی از ادوار مختلف زندگی بشر از ماقبل تاریخ و هزاره های پس از آن است .از میان بناهای تاریخی متعدد این دیار می توان به مجموعه آرامگاه مزار
شیخ احمد جامی اشاره نمود.بناهایی که با ایجاد تدریجی آن برگی بر صفحات زرین تربتجام افزوده است . بقاعی مقدس نزد اهل تسنن و تشیع و نماد و نشانه شهرستان
تربت جام می باشد اما متاسفانه با وجود سابقه تاریخی و حضور ابنیه ای متعددی که هر یک بخشی از تاریخ معماری ایران بخصوص در شرق کشور را نشان می دهد از جایگاه خود دور مانده و کمتر کسی خارج از این دیارآشنایی وشناخت کافی را از آن دارد. هدف اصلی از این پژوهش پس از گذر درتوصیف و معرفی عارف بزرگ شیخ جام وکلیات بنا، تاریخچه و اطلاعاتی از این قبیل رسیدن به علت دورماندگی این مهم از توجه و رسیدگی کافی و تلاش برای شناساندن به همگان می باشد.پژوهش پیش رو به دنبال یافتن پاسخ به این سوالات می باشد: اهمیت تاریخی و هنری
مجموعه معماری شیخ احمد جامی چیست ؟ متشکل از چه بخش های می باشد؟چه ارزش های هنری را شامل می شود؟و این مجموعه مربوط به چه دوره یا دوره های تاریخی است ؟ با این وصف ، به منظور پاسخ علمی این پرسش ها، روش تحقیق و گردآوری اطلاعات در این پژوهش ، بر پایه مطالعات کتابخانه ای، میدانی هدف گذاری گردیده و رویکرد آن، توصیفی -تاریخی بوده است .