بررسی رابطه سلامت معنوی با خودکارآمدی کارورزان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران

سابقه و هدف: سلامت معنوی به عنوان احساسی درونی و رضایت بخش توام با ارتباطات سازنده با خود و دیگران و وجود متعالی در چهارچوب فرهنگی خاص هر جامعه تعریف می شود که به معنادار کردن زندگی و مرگ می انجامد. از طرف دیگر خود کارآمدی نیز یکی از نتایج اعتماد بنفس و تسلط بر خود است که همواره نتایج ارزشمندی در رفتار و عملکرد افراد در حوزه های مختلف و به ویژه در حوزه درمان و پزشکی دارد. بر اساس شواهد سلامت معنوی و خودکارآمدی ارتباطی تنگاتنگ با یکدیگر دارند، به طوری که باورهای خودکارآمد و معنویت می تواند انگیزه ای قدرتمند و تاثیرگذار در میزان بهره وری و کیفیت خودکارآمدی باشد. این مطالعه با هدف تعیین رابطه بین سلامت معنوی با خودکارآمدی کارورزان پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی مازندران، انجام پذیرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی ازنوع همبستگی، جامعه آماری شامل تمامی کارورزان پزشکی(۳۲۰ نفر) مشغول به تحصیل در سال ۱۴۰۲ دانشگاه علوم پزشکی مازندران می باشد. تعداد ۱۷۶ دانشجوی دوره کارورزی در این مطالعه شرکت نمودند. پس از کسب مجوز کلیه نمونه ها از هدف اجرای پژوهش مطلع شدند. برای جمعآوری اطلاعات ازپرسشنامه سلامت معنوی پولوتزین (۱۹۸۲) که شامل ۱۰ پرسش سلامت مذهبی و ۱۰ پرسش سلامت وجودی و پرسشنامه ی خودکارآمدی شرر (۱۹۸۲) که دارای ۱۷ ماده است، استفاده شد. این مﻘیاس سه جنبه از رفتار را اندازه گیری می کند که شامل، میل به آغازگری رفتار، میل به تلاش بیش تر برای کامل کردن تکلیف و مﻘاومت در رویارویی با موانعاست. روایی و پایایی پرسشنامه در پژوهش براتی بختیاری به میزان ۷۹ درصد و هم چنین در پژوهش ملک شاهی و  همکاران ۷۳ درصد اثبات شده است. اطلاعات به دست آمده با روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام بهگام مورد سنجش و از آزمون t مستﻘل جهت مقایسه سلامت معنوی و خودکارآمدی در جنس مذکر و مونث مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: براساس داده های دموگرافیک از میان ۱۷۶ نفری که وارد مطالعه شدند، ۱۰۳ نفر (۵۸/۵ درصد) مذکر و ۷۳ نفر (۴۱/۵ درصد) مونث بودند. در این پژوهش ۱۲ نفر (۶/۸ درصد) سلامت معنوی بالایی و تنها ۶ نفر (۴/۳ درصد) دارای سلامت معنوی پایینی بودند. به طور کلی نمرات سلامت معنوی دانشجویان بین ۳۰ الی ۱۱۴ متغیر می باشد که میانگین آن برابر ۳۴/۱۶±۷۸/۷۱بود. ۱۴۶ نفر (۸۴/۴ درصد) خودکارآمدی بالایی و ۲۵ نفر (۵/۱۴ درصد) خودکارآمدی متوسط و در نهایت تنها ۲ نفر (۱/۲) خودکارآمدی پایینی داشتند. نمره خودکارآمدی در افراد شرکت کننده در پژوهش حاضر بین ۰ الی ۸۵ با میانگین ۱۲/۳۸±۶۰/۱۱ می باشد. میان بخش مذهبی و بخش وجودی سلامت معنوی با خودکارآمدی ارتباط معناداری وجود دارد (به ترتیب ۰/۰۰۱=P و ۰۰۰/۰>P). علاوه براین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که میزان سلامت معنوی کارورزان زن بیش تر از کارورزان مرد است. اما در مولفه خودکارآمدی کارورزان زن نمرات کم تری در مقابل کارورزان مرد کسب کردند. استنتاج: باتوجه به همبستگی معنی داری بین سلامت معنوی و خودکارآمدی، شایسته است در کنار آموزش دانشگاهی، آموزش معنویت از طریق عناصر برنامه درسی معنوی در کوریکولوم های آموزشی طراحی شوند که موجب رشد همهجانبه یادگیری شوند. در آموزش پزشکی نیز برای ارتقاء سطح خودکارآمدی کارورزان می توان از تقویت بنیه اعتقادی استفاده کرد، برگزاری دوره های آموزشی نیز به منظور ارتقاء رفاه معنوی و باورهای خودکارآمدی همراه با ارائه محتویات آموزشی مناسب نیز پیشنهاد می شود.

Keywords:

spiritual health , self-efficacy , medical interns , سلامت معنوی , خودکارآمدی , کارورزان پزشکی , دانشگاه علوم پزشکی مازندران