سابقه و هدف: یکی از حوزه های واکنش نظام سلامت ایران در مقابله با پاندمی کووید-۱۹، حوزه بهداشت و پیشگیری می باشد. در بسیاری از کشورهای جهان، استراتژی اصلی و اولیه در برابر کووید-۱۹، پیشگیری و بهداشت است و این موضوع را مقدم بر درمان می دانستند. با توجه به این که
پاندمی کووید-۱۹ یک اتفاق جدید بود و تجربه جدیدی برای سیستم های بهداشتی در سراسر جهان می باشد، نیاز به بررسی اثرات مختلف این پدیده نوظهور در جمعیت های مختلف است. لذا این مطالعه با هدف تبیین تجارب مدیریت بهداشتی
پاندمی کووید-۱۹ در دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد.
مواد و روش ها: این پژوهش کاربردی از نظر نوع پاردایم کیفی و به روش
تحلیل محتوا تجمیعی در سال ۱۴۰۲ انجام شد. در این مطالعه از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و مستندات موجود معاونت های دانشگاه در ایام
پاندمی کووید-۱۹ استفاده شد. مصاحبه با ۱۶ نفر از مسئولین دانشگاه علوم پزشکی مازندران شامل (رییس دانشگاه، معاون بهداشتی، مدیران بهداشتی، پزشکان و کارشناسان مراکز بهداشتی و هم چنین کارشناسانی که در ستاد دانشگاه در قسمت معاونت بهداشتی کار می کردند) و یک فوکوس گروپ ۱۵ نفره سه ساعتی انجام شد. شرکت کنندگان به صورت مبتنی بر هدف با حداکثر تنوع انتخاب شدند. جهت صحت و استحکام مطالعه از معیارهای پیشنهادی گوبا و لینکلن استفاده شد. پژوهشگر با درگیری طولانی مدت و تعامل کافی با شرکت کنندگان، جمع آوری اطلاعات معتبر و تایید اطلاعات توسط مشارکت کنندگان، تلاش بر افزودن اعتبار تحقیق (Credibility) نمود. محقق سعی کرد با تکرار گام به گام و جمع آوری و تحلیل داده ها، بهره گیری از بازبینی توسط افراد صاحب نظر، جهت افزایش اعتماد داده ها (Dependability ) اقدام نماید. جهت افزایش معیار تاییدپذیری داده ها (Confirmability) از تایید اساتید همکار طرح و نظرات تکمیلی آنان استفاده شد. محقق جهت قابلیت انتقال داده های مطالعه (Transferability) تلاش نمود توصیف غنی از گزارش تحقیق به منظور ارزیابی و قابلیت کاربرد تحقیق در سایر زمینه ها ارائه دهد تا سایر محققین نیز بتوانند قادر به درک داده ها و دستیابی مشابه به آن باشند و هم چنین نقل قول های مشارکت کنندگان به همان صورتی که گفته شده، ارایه گردید. در این مطالعه از نرم افزار MAXQDA برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.
یافته ها: از تجزیه تحلیل داده ها، ۲ طبﻘه اصلی (چالش های بهداشتی، راهبردهای پیشگیرانه و مقابله ای) و ۸ طبﻘه فرعی (چالش عدم/ تاخیر دریافت خدمات بهداشتی- درمانی، چالش اپیدمیولوژیکی، چالش مدیریت امور بهداشتی، چالش واکسیناسیون، راهبردهای دریافت خدمات بهداشتی- درمانی به هنگام برای ارتقا سلامت جامعه، راهبردهای اپیدمیولوژیکی، راهبردهای اجرای دستورالعمل های بهداشتی، راهبردهای اجرای واکسیناسیون کووید-۱۹) و ۲۶ زیر طبقه استخراج شد.
استنتاج: دانشگاه علوم پزشکی مازندران در ایام
پاندمی کووید-۱۹ با چالش های متعددی مواجه شد که با برگزاری جلسات تصمیم گیری و هماهنگی منسجم واحدهای مختلف بهداشتی، همراستا با سیاست های کلان وزارتخانه راهکارهای مناسبی برای پیشگیری و مقابله ارائه نمود. نتایج این مطالعه می تواند برای درسگیری سایر مسئولین دانشگاه ها جهت مقابله با سایر بیماری های نوپدید و برنامه ریزی آتی سیاستگذاران سلامت مورد استفاده قرار گیرد. پیشنهاد می شود مطالعه ای در خصوص مقایسه میزان پذیرش واکسن کووید-۱۹ در افراد عادی و کادر درمان و عوامل مرتبط با آن در دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شود
