شناسایی مورفولوژی و مولکولی آکانتاموبا و لوفوموناس های جداشده از خلط بیماران مشکوک به سل در شهرستان بابلسر استان مازندران در سال های ۱۴۰۲-۱۴۰۱

سابقه و هدف: لوفومونیازیس یک بیماری انگلی نوظهور نسبتا شایع است که عامل ایجادکننده آن تک یاخته پاتوژنی به نام لوفوموناس است که بیشتر دستگاه تنفس تحتانی انسان (ریه و برونش ها) را درگیر می کند. انگل لوفونوناس در دستگاه گوارش حشراتی از قبیل سوسک ها و مایت ها به صورت همزیستی زندگی می کنند. آکانتاموبا یک آمیب با زندگی آزاد است که در چرخه زندگی آن دو شکل تروفوزوئیت و کیست وجود دارد. دستگاه تنفسی و راه های هوایی به عنوان گذرگاه و محل اسقرار طیف وسیعی از میکروارگانیسم های غیربیماری زا و بیماری زا است، لذا می تواند محل مناسبی برای ورود و انتشار گونه های مختلف آمیب آکانتامبا و پاتوژن  لوفوموناس به دستگاه تنفسی باشد که در صورت ابتلا، هرکدام می توانند تظاهرات بالینی شبیه بیماری سل ایجاد نمایند. بنابراین در مطالعه حاضر میزان فراوانی این دو انگل در نمونه بالینی خلط بیماران مشکوک به سل مراجعه کننده به آزمایشگاه سل شهرستان بابلسر در استان مازندران به منظور رد دو عفونت مذکور مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: این مطالعه ازنوع توصیفی- مقطعی بوده که بر روی ۲۰۱ نمونه خلط افراد مشکوک به سل که به آزمایشگاه سل مرکز بهداشت شهرستان بابلسر استان مازندران در سال ۱۴۰۲ ارجاع شده بودند، انجام گردید و تمام اطلاعات دموگرافیک و اپیدمیولوژیک بیماران توسط پرسشنامه ثبت شد. در روش مورفولوژی از رنگ آمیزی گیمسا برای انگل لوفوموناس و ذیل نلسون برای انگل اکانتامبا استفاده گردید. هم چنین، برای شناسایی وجود انگل آکانتامبا، نمونه های خلط در محیط کشت آگار غیر مغذی (Non-nutrient agar) ۵/۱درصد، به مدت ۷۲ تا۹۶ ساعت کشت داده شد. برای این منظور، حدودا ۵۰ میکرولیتر از خلط بیماران به محیط NNA اضافه شده و به میزان ۲۰ میکرولیتر از محیط کشت تریپتیکاز- عصاره مخمر و مالتوز (TYM) و ۲۰ میکرولیتر مخلوط باکتری اشرشیاکولی اتوکلاو شده به منظور غنی سازی محیط کشت استفاده شد. تمام پلیت های کشت شده در دمای ۲۶درجه سانتی گراد انکوبه شدند و هر روز توسط میکروسکوپ نوری از نظر رشد تروفوزوئیت بررسی شدند. جهت تایید دقیق وجود انگل ها، استخراج DNA بر روی نمونه های خلط بیماران با روش فنل، کلروفرم و ایزوآمیل الکل صورت گرفت، سپس بر روی آن ها PCR معمولی با استفاده پرایمرهای اختصاصی انجام شد. یافته ها: در این مطالعه۲۰۱ فرد مشکوک به سل وارد مطالعه شدند که از این میان ۸۰ نفر (۳۹/۸ درصد) در منطقه شهری و ۱۲۱ نفر(۶۰/۲درصد) در مناطق روستایی ساکن بودند. کم ترین سن فرد مورد مطالعه ۷ سال و بیش ترین سن ۸۸ سال بود.۱۱۳ نفر (۵۶/۲ درصد) از افراد مورد مطالعه مونث و۸۸ نفر(۴۳/۸ درصد) مذکر بودندکه از این تعداد ۱۲ نفر از اتباع افغان ساکن در شهرستان بودند. در مطالعه حاضر، در مجموع ۲۳ نمونه (۱۱/۴درصد) با استفاده از روش PCR از نظر انگل لوفوموناس مثبت شدند که ۷ نفر (۳۰/۴ درصد) در منطقه شهری (بابلسر) و ۱۶نفر (۶۹/۵ درصد) در مناطق روستایی سکونت داشتند، اما در هیچ کدام از نمونه ها انگل آکانتامبا با روش های رنگ آمیزی و مولکولی شناسایی نشد. استنتاج: مطالعه حاضر نشان داد به دلیل مشابهت تظاهرات بالینی سل و لوفومونیازیس، احتمال اشتباه شدن این دو بیماری از نظر بالینی وجود دارد. لذا توصیه می شود نمونه خلط تازه افراد مشکوک به سل به ویژه در مناطق آندمیک، از لحاظ بیماری لوفومونیازیس ریوی نیز بررسی شود.

Keywords:

acanthamoeba , lophomonas , sputum , morphology , PCR , tuberculosis , آکانتاموبا , سل , لوفوموناس , خلط , مورفولوژی , PCR