مطالعه تطبیقی ویژگی های فن طرح و نقش ظروف سفالی نیشابور و سمرقند در سده سوم تا ششم هجری قمری
Publish place: Journal of Great Khorasan، Vol: 12، Issue: 44
Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 8
This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPRESS-12-44_005
تاریخ نمایه سازی: 31 تیر 1403
Abstract:
با شروع اسلام و منع استفاده از ظروف فلزی طلا و نقره، تولید آثار سفالین در سراسر سرزمین های اسلامی با استقبال بی نظیری مواجه شد و در نواحی شرقی اسلام به ویژه در منطقه جغرافیایی خراسان بزرگ (سمرقند و نیشابور) این تحولات و دگرگونی ها درزمینه تولیدات سفالین، همزمان با آغاز نهضت های ایرانی و تاسیس سلسله های طاهریان و سامانیان به اوج خود رسید. از مهم ترین دستاوردهای دوران سامانی در فن سفالگری، ابداع لعاب گلی با الگوهای تزیینی متنوع بود و هنرمندان در عین تاثیرپذیری از نقوش ساسانی، از شیوه های فنی سفالینه های عباسی و وارداتی چینی تاثیراتی پذیرفتند. ویژگی های سفالگری نیشابور و سمرقند و روابط متقابل سفالگری سمرقند و نیشابور در سده های سوم تا ششم هجری قمری از پرسش های اصلی این پژوهش می باشند. روش پژوهش حاضر، تاریخی و توصیفی-تحلیلی بوده و اهدافی همچون، شناسایی و مقایسه ویژگی سفالینه های مناطق مذکور و تاثیرپذیری سفالگری این دو ناحیه از یکدیگر، بر اساس وجود زمینه های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را دنبال می کند. این پژوهش به بررسی نقوش و لعاب گلابهای و پاشیده نواحی نیشابور و سمرقند با رویکرد تطبیقی می پردازد. وجود شباهت زیاد ظروف کتیبه دار کوفی و تفاوت در رنگ لعاب ها و کاربرد عبارات مرسوم در هر یک از این دو منطقه از یافته های این تحقیق است. بااین حال، وجود ویژگی های متمایز در نقوش سفال های سمرقند همچون نقش ماه و اژدها، نقوش واقع گرایانه انسانی و حیوانی باوجود تاثیرپذیری فنی از نیشابور، خصلتی بومی به آثار سمرقند می دهند.
Authors
آذر موخواه
دانشجوی دکترای، گروه پژوهش هنر،دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
محسن مراثی
استادیار، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
محمدعلی رجبی
استادیار، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
سید رضا حسینی
استادیار، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :