بررسی شرط عدم مسئولیت در فقه و حقوق موضوعه ایران

شرط عدم مسئولیت شرطی است که در متن قرارداد گنجانده شده و هدف آن از بین بردن مسئولیتی است که در صورت عدم اجرای قرارداد یا تاخیر در اجرای آن و یا اجرای ناقص قرارداد متوجه متعهد می گردد، یعنی متعهد پیش از آنکه خسارتی به متعهدله وارد سازد کلا خود را از مسئولیت معاف می دارد. در خصوص اعتبار و عدم اعتبار شرط عدم مسئولیت می توان به روایات و قواعد فقهی از جمله قاعده شروط و تسلیط استناد کرد. با توجه به آیه شریفه «یا ایها الذین آمنوا اوفوا بالعقود» و حدیث شریف نبوی «المومنون عند شروطهم» می توان گفت: کلیه قراردادهایی که در نظر عرف، عقد (قرارداد) تلقی می شود و مخالفتی با مقررات شرعی نداشته باشد، صحیح و لازمالوفاء هستند. به لحاظ حقوقی نیز پس از اصل آزادی قراردادی و حاکمیت اراده اصل دومی استنتاج می شود و آن اینکه شرط عدم مسئولیت مانند هر شرط دیگر معتبر می باشد؛ مواد ۳۸۱ و ۳۸۶ و ۳۸۷ قانون تجارت ایران و مواد ۲۲۱ و ۷۵۴ قانون مدنی ایران درستی شرط مزبور را تایید می کند. در نوشتار حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی شرط عدم مسئولیت در فقه و حقوق موضوعه ایران پرداخته شده است.

Keywords:

شرط عدم مسئولیت , ضمان , مسئولیت