اثرات تغییر اقلیم بر روی نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی: یک مطالعه مرور نظام مند با استفاده ازچارچوب بلوک های ساختاری نظام سلامت سازمان جهانی بهداشت

مقدمه:تغییر اقلیم آثار گسترده و فزاینده ای بر سیاره زمین دارد و سلامت افراد و جوامع مختلف را با مخاطراتی روبرو مینماید. ناگزیر، تاب آوری نظام های سلامت در دنیا به شدت تحت تاثیر این مساله قرار داشته و ارائه خدمات بهداشتی ودرمانی را از جنبه های مختلفی مورد تهدید قرار می دهد. پدیده های آب و هوائی می توانند سیستم های بهداشتی رااز طریق بروز موارد جدید و شیوع بیماری های حساس به آب و هوا، افزایش تعداد فوریت ها و اضطرارهای سلامت وهمچنین اختلال در زنجیره تامین منابع مورد نیاز برای مراقبت های بهداشتی و درمانی به وضعیت بحرانی برسانند.ضمنا این حقیقت که، اثرات ناشی از تغییرات اقلیم توزیع یکسانی در جوامع ندارد و اکثر گروه های آسیب پذیر جامعهاز جمله مناطق کم برخوردار و محروم بطور نامتناسبی تحت تاثیر قرار می گیرند، باعث تشدید این مشکل گردیدهاست. این مطالعه مروری با استفاده از چارچوب شش بلوک ساختاری نظام سلامت، ارائه شده توسط سازمان جهانیبهداشت، اثرات تغییر اقلیم بر نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی را مورد تحلیل قرار می دهد و در راستای فراهمکردن شرایطی که نظام های مراقبت سلامتی بتوانند با تحولات محیطی و بهداشت عمومی تطبیق یافته و به آنها پاسخدهند، به بررسی چالش ها و ارائه اقدامات استراتژیک می پردازد. مواد و روش ها:این مطالعه مروری نظام مند با استفاده از راهنمای نگارشی PRISMA انجام گردید. مطالعاتی که به زبانانگلیسی از سال ۱۰۰۰ تا کنون در پایگاه های اطلاعاتی PubMed و Google Scholar چاپ شده بودند را باروش سیستماتیک جستجو کردیم. واژه ها و عبارات مورد استفاده شامل ترکیبی از تغییر اقلیم، بحران ها، حوادث ومخاطرات اقلیم و آب و هوا، پایداری و تاب آوری، نظام سلامت و بلوک های ساختاری WHO (ارائه خدمات، نیرویانسانی، سیستم نظام اطلاعات، ملزومات پزشکی، امور مالی و رهبری و حاکمیت) بودند. برای ترکیب واژه های جستجو از عملگرهای بولی AND, OR و اصطلاحات MeSH استفاده شد. معیار ورود شامل مطالعاتی بود که به اثراتتغییر اقلیم بر حداقل یکی از بلوک های ساختاری نظام سلامت پرداخته باشد، سایر مطالعات خارج گردیدند. استخراجداده ها و ارزیابی کیفیت مطالعات توسط دو فرد مستقل انجام شد. هر گونه اختلاف نظر با بحث یا اجماع و در غیر اینصورت نظر محقق متخصص سوم حل گردید. استخراج داده ها شامل مشخصات مطالعات (نویسنده، سال و مکان)،شش بلوک ساختاری نظام سلامت، پیامدهای مرتبط با تغییر اقلیم و استراتژی هائی برای تطبیق و یا کاهش آن بود.نتایج و بحث:۲۸ مطالعه معیارهای ورود را داشتند. مطالعه حاضر دامنه گسترده ای از اثرات اقلیم بر شش بلوک نظام سلامت راشناسائی کرد. چالش های اصلی شامل افزایش تاثیر میزان بروز و شیوع بیماری های حساس به اقلیم بر ارائه خدماتبه لحاظ جغرافیائی، چالش های نیروی انسانی به دنبال افزایش تقاضاهای خدمات سلامت، اختلال در نظام اطلاعاتسلامت، تهدید های مرتبط با فراهمی تجهیزات و ملزومات پزشکی و زنجیره تامین، موانع مالی ناشی از بالا رفتن هزینههای عملیاتی و پاسخ دهی و همچنین نیاز به رهبری و حاکمیت قوی برای مقابله با بحران های اقلیمی بودند. تقویت محیطی در نظام اطلاعات سلامت، بومی سازی تولیدات داروئی، مکانیزم های نوآورانه مالی برای مواجهه با خطراتاقلیمی و همچنین تقویت چارچوب های سیاسی به منظور همکاری های بین بخشی از جمله استراتژی هایی بودند کهبرای تطبیق با پیامدهای تغییر اقلیم پیشنهاد شدند.نتیجه گیری:این مطالعه تاکید دارد که خطرات ناشی از تغییر اقلیم، تمام ابعاد نظام های سلامت را تحت تاثیر قرار می دهد.اتخاذ استراتژی های سازگاری و کاهش موثر در مواجهه با یک بحران آب و هوائی برای حفظ نظام ارائه خدمات ومحافظت بهداشت عمومی ضرورت دارد. برخورداری از یک رویکرد جامع برای تقویت نظام سلامت و همچنین ادغامپایداری و تاب آوری محیطی در چارچوب اصلی تامین مراقبت های بهداشتی و درمانی یک نیاز اساسی می باشد.پیشنهاد می شود پژوهش های آتی اجرای این راهکارها و کارآمدی آنها را در نظام های سلامت و محیط های مختلفمورد ارزیابی قرار دهند.

Keywords:

بحران اقلیم , پدیده های آب و هوائی , تاب آوری نظام سلامت , پایداری نظام سلامت