مبانی انسان شناختی حقوق بشر در مکتب حقوقی اسلام و تطبیق آن با مکاتب غربی

اختلاف نظرها درباره حقوق بشر برخاسته از اختلاف در مورد مبانی آن است و این اختلاف در مبانی، منجر به شکل گیری مکاتبفلسفی گوناگون و دیدگاه های مختلف شده است. مبانی انسان شناختی حقوق بشر بحث مهمی است که تاثیر مستقیم در ذیحقنمودن انسانها دارد. مکاتب غربی به طورکلی نگاه اومانیستی و مادیگرایانه به انسان داشته و منکر مبدا و منتهای جهان هستی اند وبه تبع آن حقوق وی را بر مبنای لذت گرایی و عقل گرایی و فردگرایی مطرح می کنند؛ درحالیکه مکتب حقوقی اسلام، انسان راموجودی دارای کرامت ذاتی و اکتسابی و بهره مند از فطرت الهی و استعدادهای خدادادی میداند و ازاین حیث، انسان ذاتا خداپرستو کمال طلب است. در پژوهش حاضر، مبانی انسان شناختی حقوق بشر با روش توصیفی و تطبیقی میان مکتب حقوقی اسلام و مکاتبغربی بررسی شده است. یافته های پژوهش مزبور نشان می دهد که مکتب حقوقی اسلام نگاه جامع و شایسته ای نسبت به انسان داردو بر مبنای توحید و کمال طلبی و کرامت انسانی، حقوقی منطبق با نیازهای واقعی وی، به او مدنظر می گیرد. از دید این مکتب، کمالاکتسابی انسان معیار واقعی برای محق دانستن انسان است که با تقوا به دست می آید. انسانها دارای استعدادهایی اند که هر یکی ازآن، حقی را برای او ثابت می سازد که هیچکس حق سلب آن ندارد. مکاتب غربی در کشف نیازهای انسان و پاسخگویی به آن، جایگاهویژهای به عقل داده و ادعا دارند که عقل انسان توانایی بی حدومرز در کشف نیازهای انسان دارد و ازاین رو، حقوق بشر را بر مبنایخردگرایی و لذت گرایی تدوین کرده اند. انسان در نگاه مکاتب غربی همواره محق بوده و تکلیف برای او محدودیت قلمداد می گردد وبراین اساس، انسان خالق خویش پنداشته شده و تمام حقوق آن بر مبانی امیال و خواسته ای خودش تعیین می شود و نیازی به وحیندارد

Keywords:

اومانیسم , کرامت انسانی , خدامحوری , مکتب حقوقی اسلام , مکتب حقوقی غرب