بررسی روش تفسیری علامه طباطبایی در تفسیر روانشناختی قرآن کریم

تفسیر روانشناختی قرآن کریم یکی از گرایش های تفسیری است که مفسر با رویکرد روانشناختی به آیات قرآن نگریسته و با استفاده از منابع تفسیری و با هدف عرضه یافته های گذشته دانش روانشناسی به قرآن، تولید یافته های جدید روانشناسی از آیات و نظام سازی بر اساس آنها به تفسیر اشارات روانشناختی قرآن کریم می پردازد. این پژوهش با هدف استخراج تفاسیر روانشناختی علامه طباطبایی در کتاب المیزان و سپس بررسی روش علامه در تفسیر آنان نگاشته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که علامه طباطبایی در آیات مختلفی از قرآن کریم، چه آیاتی که موضوع آنها روانشناختی نیست همچون آیات وجوب صوم (۱۸۳/بقره) و وسعت تکلیف(۶۲/مومنون) و چه آیاتی که موضوع روانشناختی دارند همچون آیه مدیریت خانواده (۳۴/نساء) برداشت های روانشناختی داشته و در تفسیر خود بیان نموده است. در این میان، در برخی از آیات به روش تفسیری خود همچون استفاده از قرینه سیاق اشاره نموده و در دیگر موارد اشاره ای ننموده اگرچه از آنان بهره برده است. در نتیجه با توجه به تفاسیر روانشناختی مستخرج از المیزان، علامه طباطبایی در تفسیر روانشناختی خود از قواعد لسان عرب و نیز قرائنی همچون سیاق، ویژگی مخاطب و یافته های علمی(تجربی) استفاده نموده است.

Keywords:

تفسیر قرآن , روانشناختی , روش تفسیری , گرایش تفسیری , المیزان