تبیین مراحل سه‎گانه تفسیر قرآن به قرآن از نگاه علامه طباطبایی ره در تفسیر المیزان

؛«تفسیر قرآن به قرآن» نامی مشهوری برای یکی از روشهای تفسیری که توسط بسیاری از مفسران به کار گرفته شده وبر طبق آن، آیهای از قرآن بر اساس آیه دیگر تفسیر میشود. با این حال بررسی تفسیر المیزان مشخص میکند آنچهعلامه از تفسیر قرآن به قرآن قصد میکنند؛ معنای کاملتری است که متفاوت از معنای عام است و آن را میتوان یکیاز نوآوری های ایشان دانست. در تبیین این اسلوب بیان میشود که از نگاه علامه، سر منشا تفسیر قرآن به قرآن، جایگاهو مراتب نزول قرآن و ویژگی های هستی شناختی آن است. بر همین اساس سه مرحله اصلی در مقدمه کتاب المیزانبرای آن، مطرح میشود که عبارت است: الف. مرحله فهم مفاهیم قرآن. ب. مرحله تشخیص مصداق و ج. مرحلهنظریهپردازی عقل. دقت در این سه مرحله، مشخص میکند که علامه در مرحله اول صرفا بر آیات الهی تکیه میکنند ودر مرحله دوم به جایگاه نقل و در مرحله سوم به جایگاه عقل توجه پیدا میکنند که این امر مبتنی بر فرض توافق میانوحی و نقل و همچنین توافق میان عقل و وحی است و از همین رو میتوان یکی از بارزترین امتیازات علامه را ارائهاسلوب منحصری به فرد در روش تفسیر دانست.

Keywords:

علامه طباطبایی , تفسیر قرآن به قرآن , المیزان , وجود لفظی قرآن , وجود غیر لفظی قرآن