فراهنجاری گویشی و سبکی در ۲۵۰ غزل از دیوان شمس

یکی از جریان های نقد ادبی که در خلال جنگ جهانی اول پا به عرصه وجود گذاشت، فرمالیسم روسی بود. فرمالیست ها با رویکردی زبان شناسانه به بررسی ادبیات پرداختند. آن ها به دنبال یافتن ادبیت متن و کشف قوانین این ادبیت بودند. به نظر فرمالیست ها از جمله راه هایی که به ادبیت متن کمک می کند، برجسته سازی است که از دو طریق فراهنجاری و قاعده افزایی انجام می پذیرد. به عقیده لیچ فراهنجاری شعر می سازد و قاعده افزایی باعث ایجاد نظم می شود. از انواع فراهنجاری در تقسیم بندی لیچ می توان به فراهنجاری گویشی و سبکی اشاره کرد. در پژوهش حاضر نمونه این دو نوع فراهنجاری در ۲۵۰ غزل از غزلیات مولوی مورد بررسی قرار گرفته است. شاعر از واژه های گویش زادگاه خود در لابلای اشعارش استفاده کرده و گاه کلمات را به شکل محاوره ای آن (البته پس از گذراندن از صافی ذوق و ادب) به کار برده است. این دو عمل باعث شده است که زبان شعری وی از زبان دیگر شاعران متمایز شود و درنتیجه منجر به برجسته سازی و آشنایی زدایی از اشعارش گردد.

فراهنجاری گویشی و سبکی در ۲۵۰ غزل از دیوان شمس Keywords:

فرمالیسم