بازخوانی نقوش فرش های سنتی خراسان شمالی و الهام گیری جهت طراحی لباس بانوان

استان خراسان شمالی یکی از مهمترین مناطق تولید فرش های عشایری و روستایی در ایران اسلامی است ، در این ناحیه دو قوم بزرگ کرد و ترکمن با حفظ اصالت های خود سالیان متمادی در کنار هم زندگی کرده و تا حدودی نیز بر تولیدات صناعی یکدیگر تاثیر گذاشته اند. آنان با توجه به نیازهای زندگی روزمره خود دستباف های متفاوتی را در طول تاریخ حیات خود بافته اند، زیراندازهای در ابعاد کوچک و متوسط ، سفره های متنوع برای نان ، نمکدان و خورجین ها و جل های اسب پر نقش و ظریف از جمله آثار شاخص زندگی ساده و روستایی آنها بوده است. بیشتر این دستباف های زیبا و گاه منحصر به فرد جنبه کاربردی داشته و در طول روز توسط مردم این ناحیه مورد بهره برداری قرار می گرفته است ، به همین دلیل شاید آثار شاخصی از تولیدات سده های گذشته آنها در حال حاضر در دسترس نباشد. دستباف هایی که توسط اقوام ساکن در این منطقه از سرزمین ایران تولید می شود ، توسط زنان و دختران کرد و ترکمن در منازل روستایی و عشایری بافته می شود ، اغلب این دستباف ها با توجه به نوع رنگ بندی و نقوش به کار رفته از یکدیگر قابل تشخیص هستند ، رنگ های شاد دستباف های کردی در کنار طرح های ریز و پرکار ترکمن ها از ویژگ های شاخص فرش های اصیل این ناحیه است.لازم به ذکر است که باورهای قدیمی ایرانیان در برخی از طرح های کردی و ترکمنی همچنان خودنمایی می کند ، و می توان گفت این نقوش ریشه در سنت و فرهنگ کهن ایران زمین دارد و عناصر اسلامی کمتر در آنها نفوذ کرده است. همچنین ریشه های مشترکی با نقوش به کار رفته در فرش های دیگر اقوام ایرانی در آنها می توان یافت ، گاه این پراکندگی به خارج از مرزهای کنونی ایران نیز می رسد که گواهی بر مشترک بودن ریشه های این طرح ها است. در این تحقیق با معرفی مناطق بافت و اقوام ساکن در این ناحیه که متنوع ترین اقوام ایرانی ساکن در یک ناحیه هستند ، سعی در معرفی و ریشه یابی نقوش به کار رفته در فرش های این منطقه از ایران شده است.

Keywords:

بازخوانی نقوش , فرش های سنتی , طراحی لباس بانوان.