امکان سنجی ارجاع دعاوی مرتبط با بیمه به داوری در حقوق ایران

با توجه به گسترش روزافزون صنعت بیمه و پیچیدگی های حقوقی ناشی از آن، ضرورت مطالعه جامع درخصوص امکان سنجی ارجاع این دعاوی به داوری آشکار گردید. این پژوهش با هدف تحلیل جنبه های حقوقی،محدودیت و ممنوعیت ها و شرایط ارجاع دعاوی بیمه ای به داوری انجام گرفته است . در این مطالعه با روشتوصیفی- تحلیلی، ابتدا مفهوم داوری و جایگاه آن در نظام حقوقی ایران مورد بررسی قرار گرفت. سپس، ماهیت دعاوی بیمه ای و انواع اختلافات متداول در این حوزه تبیین گردید. در ادامه، محدودیت های قانونی ارجاع دعاویبه داوری، از جمله ممنوعیت های مندرج در ماده ۴۹۶ قانون آیین دادرسی مدنی، اصل ۱۳۹ قانون اساسی وقواعد عام حقوق ایران مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت و قوانین و رویه های حاکم بر داوری در نظام حقوقیبرخی کشورهای پیشرو در این زمینه ذکر شد . به علاوه، مصادیقی از دعاوی بیمه که ارجاع آن به داوری باتردید مواجه است نیز واکاوی شد. یافته های این پژوهش نشان داد که علیرغم وجود برخی محدودیت هایقانونی، امکان ارجاع بسیاری از دعاوی مرتبط با بیمه به داوری وجود دارد. با این حال، موانع قانونی ومحدودیت های ناشی از نظم عمومی، مانع از ارجاع برخی دعاوی به داوری می گردد. رسیدگی به جرائمی از جملهحوادث رانندگی که در قانون مجازات اسلامی در دسته جرائم جای گرفته، به واسطه جنبه عمومی آن درصلاحیت مراجع قضایی قرار دارد و قابل ارجاع به داوری نخواهد بود. لیکن، جنبه خصوصی این دعاوی نظیرمطالبه خسارت، می تواند موضوع داوری قرار گیرد . همچنین، اصل ۱۳۹ که ارجاع دعاوی دولتی به داوری را بامحدودیت همراه ساخته، شامل بیمه های دولتی نخواهد شد. در پایان نیز پیشنهاداتی برای اصلاح قوانین ومقررات موجود به منظور تسهیل و ترویج استفاده از داوری در دعاوی بیمه ای، با رعایت اصول حقوقی و منافععمومی، ارائه شده است.

Keywords:

ارجاع به داوری , بیمه , داوری , داوری پذیری , دعاوی بیمه