بررسی اثرات حذف نرخ بهره ی بانکی (ربوی ) بر سرمایه گذاری و رشد اقتصادی در ایران

در این تحقیق رابطه ی بین بانکداری بدون ربا و رشد اقتصادی در ایران بررسی شد. در این راستا ابتدا مفهوم ربا از دیدگاه قرآن ، احادیث و فقها تشریح شده و به آثار زیان بار آن در جامعه و هم چنین اثرات حذف ربا پرداخته شد. سپس مبانی بانکداری اسلامی و غیر ربوی تشریح شده و اثرات حذف نرخ بهره ی بانکی (ربوی ) در جامعه تبیین شد. به منظور بررسی اثر واقعی اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا بر سرمایه گذاری و رشد از ابزارهای اقتصاد سنجی و مدل های کلان اقتصادی استفاده شد. لذا دو تابع سرمایه گذاری و رشد اقتصادی معرفی شده و این مدل ها در قالب سیستم معادلات همزمان و با استفاده از رهیافت برآورد حداقل مربعات دو مرحله ای SLS)۲) تخمین زده شدند. نتایج حاصل از تخمین این مدل ها نشان داد اجرای بانکداری غیرربوی از سال ۱۳۶۴ تاکنون در نظام بانکی کشور تاثیر مطلوبی نداشته است . با وجودی که اجرای این قانون بر سرمایه گذاری بخش خصوصی اثر مثبت و معنی داری داشته است اما بر روی رشد اقتصادی تاثیر معناداری نداشته است . طبق نتایج تحقیق ، رابطه ای مثبت و دو طرفه میان سرمایه گذاری بخش خصوصی و رشد اقتصادی وجود دارد. از طرفی تسهیلات اعطایی بانک ها بر روی این متغیرهای کلان اقتصادی اثر مثبت گذاشته و نرخ سود بانکی اثری منفی و معنی دار در سرمایه گذاری بخش خصوصی دارد. درآمدهای نفتی و مخارج دولتی نیز موجب افزایش سرمایه گذاری در کشور شده و در نهایت موجب رشد اقتصادی کشور می گردند. هم چنین اثر مثبت و معنی دار اشتغال در رشد اقتصادی کشور تایید شد.

Keywords:

بانکداری , ربا , رشد اقتصادی , سرمایه گذاری , سیستم معادلات همزمان