تبیین رابطه عشق و فنا از دیدگاه ملاصدرا و عین القضات همدانی

تبیین هستی شناسی عرفانی و فلسفی عشق و فنا فی الله که نهایت کمال و انتهای قوس صعود سالک عاشق را نشان می دهد، از اهمیت بسیاری برخوردار است. هدف این پژوهش، تبیین رابطه عشق و فنای فی الله در آثار ملاصدرا و عین القضات همدانی است و در پی یافتن این پرسش است که آیا رابطه عاشقی و معشوقی در فنا باقی می ماند و یا عشق و فنا با یکدیگر تنافی دارند. این پژوهش با روش تحلیلی مقایسه ای و استفاده از داده های کتابخانه ای، به مقایسه تطبیقی و تحلیل اندیشه های ملاصدرا و عین القضات به عنوان دو نماینده حوزه فلسفه و عرفان، می پردازد. فنای عاشق به معنای حقانی شدن و از دست دادن انانیت است. فنا مضمحل کننده عشق است و در مقام فنا،که نهایت عشق و جایگاه بالاتری از آن است، ثنویت عاشق و معشوق وجود ندارد. اگرچه بررسی و تحلیل اندیشه ها و مضامین مشترک، همسویی دیدگاه های این دو حکیم را درباره تبیین رابطه عشق و فنا نشان می دهد، اما با مقایسه دقیق دیدگاه های ایشان می توان به برتری تبیین ملاصدرا نظر داد. وی در عین پذیرش تبیین های صحیح عرفانی، اما به واسطه بهره مندی از مبانی حکمی خود، ازجمله: جسمانیه الحدوث و روحانیه البقاء بودن نفس، حرکت جوهری، اتحاد عاقل و معقول، تحلیل دقیق تر و عمیق تری از رابطه عشق و فنا ارائه می دهد. وی فنا عاشق را به معنای انسلاخ وجودی و تبدل جوهری تعین خلقی به تعین حقی بر می شمرد.

تبیین رابطه عشق و فنا از دیدگاه ملاصدرا و عین القضات همدانی Keywords:

رابطه عشق و فنا , اتحاد عاشق و معشوق , انسلاخ وجودی , ملاصدرا , عین القضات