سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

اعتبارسنجی حکمیت از دیدگاه فقه اهل بیت

Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 65

This Paper With 22 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_FEGHI-11-21_011

Index date: 13 September 2024

اعتبارسنجی حکمیت از دیدگاه فقه اهل بیت abstract

داوری یکی از روش های مهم حل اختلاف در حقوق داخلی و بین المللی است. رد پای این نهاد حقوقی را می توان در فقه امامیه نیز یافت که با عنوان قاضی تحکیم بین فقیهان به شهرت رسیده است. فقیهان امامیه برای مشروعیت دادن به داوری با عنوان قاضی تحکیم به ادله شرعی قرآن، سنت و اجماع تمسک جستند. پژوهش حاضر به روش تحلیلی توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه‎ای، به این پرسش پاسخ می‎دهد که مبنای حکمیت در فقه امامیه چیست؟ آیا قاضی تحکیم باید دارای کلیه شرایط قاضی منصوب باشد یا این‎که داشتن برخی شرایط قاضی منصوب کافی است؟ یافته‎های این پژوهش نشان می‎دهد که مشهور فقیهان با استناد به آیه ۳۵ سوره نساء مبنای حکمیت را تحکیم دانسته اند و تمام شرایط قاضی منصوب را برای قاضی تحکیم نیز شرط می دانند. باید گفت: ادله مشهور فقیهان توان اثبات کلیه شرایط قاضی منصوب از جمله اجتهاد را برای قاضی تحکیم ندارد. روایات معروف مانند روایت معروف ابی خدیجه و حلبی نیز بر عدم شرط اجتهاد در قاضی تحکیم دلالت دارد؛ بنابراین نمی‎توان شرایط قاضی منصوب را برای قاضی تحکیم شرط دانست، بلکه همین که حکم دارای دانش فقهی حقوقی باشد کفایت می‎نماید که هم با اجتهاد و هم با غیر اجتهاد سازگاری دارد. از این‎رو، روایت ابی خدیجه به عنوان دلیل خاص منفصل سبب تخصیص روایاتی که به طور عام اجتهاد و علم قاضی را شرط می دانند مطرح می شود. بنابراین، ماده اجتماع بین قاضی تحکیم و داوری، در مسائل شرعی است که چه داوری به معنی سنتی و چه به معنای نوین در این معنا تکیه زده است.

اعتبارسنجی حکمیت از دیدگاه فقه اهل بیت Keywords:

اعتبارسنجی حکمیت از دیدگاه فقه اهل بیت authors

علی جهانیان

مدرس دانشگاه و استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم

علی محمد حکمیان

استادیارگروه حقوق پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

ناصر نیکخو امیری

استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و استادیار گروه فقه و اصول جامعه المصطفی العالمیه

محمد علی قاسمی

مدیر گروه فقه پزشکی مرکز موضوع شناسی و مرکز فقهی ائمه اطهار و مدرس حوزه و دانشگاه