بررسی تاثیر مداخلات آموزشی والد-محور بر مهارت های ارتباطی والدین و سلامت جنسی نوجوانان: مرور سیستماتیک کارآزمایی های بالینی

سابقه و هدف: والدین نقش مهمی در سلامت جنسی نوجوانان دارند. روش های مختلفی جهت آموزش نوجوانان در زمینه موضوعات جنسی وجود دارد؛ اما گفتگوی جنسی والدین و نوجوانان بهترین روش برای انتقال دانش جنسی به آنان می باشد. مطالعات بسیاری در زمینه آموزش جنسی والدین با هدف ارتقای سلامت جنسی نوجوانان طراحی و اجرا شده است که هر یک ابعاد متفاوتی از آموزش جنسی نوجوانان را مورد بررسی قرار داده اند. این مطالعه با هدف، مرور مطالعاتی که در زمینه ی تاثیر مداخلات آموزشی والد- محور بر مهارت های ارتباطی والدین و سلامت جنسی نوجوان صورت گرفته است، انجام پذیرفت. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مرور سیستماتیک می باشد. در این مطالعه با جستجو در پایگاه های داده داخلی و خارجی شامل Magiran، Irandoc، SID، Science Direct، Scopus، Web of Sciences،  PubMedو DOAJ مقالات مرتبط از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ مورد جستجو قرارگرفتند. با استفاده از کلید واژه های آموزش جنسی، رفتار جنسی، والدین، نوجوان، گفتگو، مداخله، و کارآزمایی بالینی در پایگاه های داده داخلی و معادل انگلیسی آن ها در پایگاه های داده خارجی، مطالعات مربوطه مورد جستجو قرار گرفت. معیارهای ورود شامل انواع کارآزمایی بالینی و یا نیمه تجربی، گروه هدف والدین، مقالات دارای متن کامل، به زبان فارسی و یا انگلیسی در نظرگرفته شد. مقالات مرتبط با استفاده از معیارهای PICO، مورد بررسی قرار گرفتند. مطالعاتی که بر روی والدین (مادر، پدر، و یا هر دو) انجام گرفته بود، در نظرگرفته شد. از نظر مداخله نیز، مطالعاتی که مداخلات آموزشی شامل سخنرانی، نمایش فیلم، ایفای نقش و سایر روش های آموزشی را در برمی گرفت، وارد مطالعه شدند. پیامدهای مطلوب برای مطالعه ی حاضر شامل سواد جنسی والدین، مهارت های والدین در برقراری ارتباط با نوجوان، مهارت استفاده از کاندوم و پرهیز از روابط جنسی پیش از موعد و ارتقای سلامت جنسی نوجوانان در نظر گرفته شد. یافته ها: با جستجوی پایگاه های داده موردنظر، تعداد مطالعات اولیه یافت شده برابر با ۶۶ مقاله بود. پس ازحذف موارد تکراری (۱۲ مقاله)، غربالگری مقالات براساس عنوان و چکیده انجام گرفت که در نتیجه آن، ۲۱ مقاله به دلیل عدم ارتباط با عنوان مطالعه، حذف شدند. از ۳۳ مقاله باقی مانده، تعداد ۱۳ مقاله که دارای متن کامل بود و با معیارهای ورود مطالعه حاضر همخوانی داشتند، وارد مطالعه شدند. براساس نتایج مطالعات وارد شده در این مروری سیستماتیک در خصوص انواع مداخلات آموزشی والد- محور پیامدهای حاصله در دو طبقه تاثیر مداخلات آموزشی والد- محور بر مهارت های ارتباطی والدین در زمینه مسائل جنسی (۸ مطالعه) و تاثیر مداخلات آموزشی والد محور بر سلامت جنسی نوجوان (۶ مطالعه) دسته بندی گردید. یافته های مطالعه نشان دادند آموزش گفتگوی جنسی به والدین می تواند از یک سو باعث تقویت مهارت های ارتباطی والدین در خصوص گفتگوی جنسی والد- نوجوان گردیده و خود اتکایی والدین برای حل مسائل جنسی نوجوانان را افزایش دهد و از سوی دیگر از طریق ارتقای سلامت جنسی نوجوانان، باعث به تعویق انداختن رابطه جنسی، استفاده از کاندوم، پیشگیری از بیماری های منتقله از جنسی و جلوگیری از بارداری ناخواسته در آنان گردید. استنتاج: از یافته های مطالعه چنین استنباط می شود که آموزش والدین و افزایش آگاهی آنان نسبت به مسائل جنسی نوجوانان، علاوه بر ارتقای مهارت والدین در برخورد مناسب با بحران های جنسی نوجوان، می تواند باعث بهبود گفتگوی جنسی والدین با نوجوانان و پرهیز آنان از روابط جنسی ناسالم، و ارتقای سلامت جنسی نوجوانان گردد.

بررسی تاثیر مداخلات آموزشی والد-محور بر مهارت های ارتباطی والدین و سلامت جنسی نوجوانان: مرور سیستماتیک کارآزمایی های بالینی Keywords:

Sex education , sexual behavior , parents , adolescents , intervention , clinical trials , آموزش جنسی , رفتار جنسی , والدین , نوجوانان , مداخله , کارآزمایی بالینی