کارکرد تقابلی -تعاملی نشانه های زبانی و روایی در قصه های شبانی کردی (مطالعه موردی قصه های بخش خاومیرآباد شهرستان مریوان)

قصه های شبانی به عنوان یکی از مهم ترین متون شفاهی حامل ویژگی های درون متنی و برون متنی مربوط به بافت موقعیتی پیدایش متن هستند. قصه های شبانی کردی عرصه جدال تقابل های دوگانه ای است که تفسیر آن در دو سطح زبانی و روایی، سویه هایی از پیکره ساختاری و معنایی متن را آشکار خواهد کرد. پژوهش حاضر کوشیده است با رویکردی نشانه شناختی، دوگانه های تقابلی را در دو سطح روایی و زبانی، در قصه های شبانی کردی مطالعه کند. بدین منظور، از آرای زبان شناسان و نشانه شناسان فرهنگی بهره برده و در زمینه روایت نیز به سخنان برخی از ساختارگرایان استناد کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهد در قصه های شبانی کردی، قهرمان جست وجوگر درپی یافتن ابژه ارزشی و دستیابی به جهان مطلوب، برخی از تقابل ها و معنابن های سلبی را به ستیز فرامی خواند و از آن عبور می کند. در این فرایند دستیابی به امر مطلوب، قهرمان به عنوان فاعل شناسا و خود متعلق به فرهنگ، با زیست بوم «دیگری» و «غیر» تعامل برقرار می کند و در فرایندی «غیریت زدایی» یا «ستیز با دیگری»، به امر مطلوب دست می یابد و در نهایت، با طرد جهان بیگانه و دیگری نامطلوب، به درون فرهنگ خود بازمی گردد و وضعیت نامتعادل قصه نیز به تعادل ختم می شود.

Keywords:

ادبیات شبانی , قصه ی کردی , تقابل , نشانه شناسی فرهنگی , عناصر روایی