تصویرسازی با عاطفه اندوه و حسرت در اشعار سیاوش کسرایی

هنر با غلبه احساس و عاطفه بر روح هنرمند آغاز می شود و او را به سرودن، خلق کردن و ایجاد اثر هنری وا می دارد؛ این واکنش که حاصل تجربیات روحی هنرمند است، یکی از عناصر اصلی و محرک در سرودن شعر محسوب می شود. یکی از مهم ترین ویژگی های آدمی، عاطفه ورزی است. این ویژگی طرز نگاه انسان و ازجمله هنرمند را نسبت به پدیده ها و مفاهیم هستی تبیین و مشخص می کند. عاطفه در قلمرو آفرینش هنری، یعنی نحوه برخورد درونی هنرمند با پدیده های جهان بیرون. اصلی ترین مظاهر عاطفه عبارت اند از شادی، غم، عشق، نفرت، یاس، امید و حسرت. عاطفه غم همواره در شعر سیاوش کسرایی جایگاه ویژه ای دارد. عاطفه غم و حسرت در شعر کسرایی بیان دلتنگی و حسرت های شاعر نسبت به گذشته و چیزهایی است که در زمان حال آ ن ها را از دست داده است. اوضاع و احوال سیاسی- اجتماعی و به طورکلی وضع زندگی او در ایجاد این حس اندوه و حسرت بسیار موثر بوده است. هدف این مقاله بررسی عاطفه حسرت و اندوه و جایگاه و نقش آن در مجموعه اشعار سیاوش کسرایی است که با روش توصیفی- تحلیلی به آن پرداخته شده است. روش تحقیق بدین گونه است که ابتدا تعاریف لازم کاوش درخصوص زیرساخت عاطفه و عاطفه اندوه گردآوری شده و در توضیح این زیرساخت به انضمام مثال های شعری مرتبط از اشعار کسرایی، پیکره اصلی پژوهش مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. کسرایی به منظور انتقال این عاطفه به مخاطب از تمهیداتی متناسب با احساس اندوه و حسرت، فضاسازی، تناسب موسیقیایی و... بهره برده است.  نتایج این پژوهش نشان می دهد عاطفه حسرت و اندوه در شعر کسرایی نمودی چشمگیر و محوری دارد و می تواند از دلایل ماندگاری شعر او به شمار آید. دلایل حسرت های کسرایی را می توان به دو دسته اندوه یادهای شخصی و حسرت های اجتماعی در روساخت کلام و عناصر زیبایی شناسانه آن، ازجمله تصاویر شعری، آوا، وزن، واژگان و تقسیم بندی کرد.

Keywords:

Siavash Kasraei , Contemporary Poetry , emotion , regret , grief