حکم قتل ناشی از اشتباه در شخص در فقه، قانون مجازات اسلامی و نظام حقوقی کامن لا

Publish Year: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 20

This Paper With 30 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FEQH-16-34_005

تاریخ نمایه سازی: 27 شهریور 1403

Abstract:

مطابق با نظریه سوء نیت انتقال یافته در نظام حقوقی کامن لا، در موارد اشتباه در شخص، قصد مجرمانه از هدف مقصود نافرجام، به هدف نامقصود فرجام یافته منتقل شده و جنایت واقع شده، عمدی محسوب می شود؛ بدین نحو که جنایت واقع شده بر قربانی واقعی، نظیر جنایت مخاطب موردنظر محسوب شده و واجد حکم یکسان تلقی می گردد. با این استدلال که قصد به عنوان چهره ای از سوء نیت، از یک غرض معین به غرض نامعین تصادفی تسری می یابد؛ لذا مرتکب با یک قصد بدوی قتل انسان، در معرض دو اتهام، یکی  عمدی شروع به قتل شخص مقصود و دیگری قتل عمد شخص نامقصود قرار می گیرد، اما حکم قتل ناشی از اشتباه در شخص بر اساس قول مشهور فقهای شیعه و قاعده فقهی «ما قصد لم یقع و ما وقع لم یقصد»، قتل خطائی و غیر عمد محسوب می شود. همچنین حکم این نوع قتل در فرض قصد قتل انسان معصوم الدم معین در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ به استناد ماده ۱۴۴، بند الف ماده ۲۹۰، بند پ ماده ۲۹۲ و بند پ ماده ۲۹۱ (به دلیل وجود عدوان)، جزء در صورت حاکمیت تبصره ماده ۲۹۲، شبه عمد محسوب می گردد. در هر حال، استناد برخی از حقوقدانان به نظریه فوق الذکر و یا بند ت ماده ۲۹۰ و یا عنوان جنایت نظیر مقرر در بند های ماده ۲۹۰ با انگیزه حمایت از انسان بما هو انسان، جهت عمدی محسوب شدن  قتل ماهیتا خطائی قابل پذیرش نیست. این پژوهش به شیوه تحلیلی توصیفی به موضوع پرداخته است.

Authors

میلاد امیری

دانشجوی دکتری گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران (نویسنده مسئول)

ابراهیم یاقوتی

دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

اسدالله مسعودی مقام

استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

احمد امی

استادیار گروه حقوق، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • آقائی جنت مکان، حسین (۱۳۹۷)، حقوق کیفری عمومی، ج۲، چ۵، ...
  • آل کاشف الغطاء، محمدحسین (۱۴۰۲ق)، اصل الشیعه و اصولها، چ۴، ...
  • آل کاشف الغطاء، محمدحسین (۱۳۷۰)، این است آئین ما، ترجمه: ...
  • اراکی(آیه الله)، محمدعلی (۱۳۷۳)، رساله استفتائات، قم: معارف.. ...
  • اردبیلی، محمدعلی (۱۳۹۲)، حقوق جزای عمومی، ج۲، چ۳۰، تهران: میزان.. ...
  • الهی منش، محمدرضا؛ مرادی اوجقاز، محسن (۱۳۹۲)، جرایم علیه اشخاص، ...
  • برهانی، محسن؛ الهام، غلامحسین (۱۳۹۵)، درآمدی بر حقوق جزای عمومی، ...
  • پوربافرانی، حسن (۱۳۹۷)، مجرم و مسئولیت کیفری، تهران: جنگل.. ...
  • جبعی عاملی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (۱۴۱۰ق)، الروضه البهیه ...
  • حاجی ده آبادی، احمد (۱۳۹۶)، جرایم علیه اشخاص، تهرانک میزان.. ...
  • حاجی ده آبادی، احمد؛ حسانی، یعقوب (۱۴۰۰)، علم( به وقوع ...
  • حسینی شیرازی، سیدمحمد (بی تا)، الفقه(کتاب القصاص)، قم: دار القرآن ...
  • حسینی عاملی، محمدجواد (بی تا)، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد ...
  • حلی(علامه)، حسن بن یوسف (۱۴۱۳ق)، قواعدالاحکام، ج۴، قم: موسسه النشر ...
  • خمینی(امام)، سید روح الله (۱۳۸۷)، تحریر الوسیله، ج۴، چ۲، ترجمه: ...
  • خوئی، سید ابوالقاسم (۱۴۲۲ق)، مبانی تکمله المنهاج، ج۴۲، قم: موسسه ...
  • دلیر، حمید (۱۳۷۱)، بحثی پیرامون ماده ۲۹۶ قانون مجازات اسلامی، ...
  • ساریخانی، عادل؛ فضلی، مهدی (۱۳۹۸)، جنایت نظیر و اشتباه در ...
  • صادقی، محمدهادی (۱۳۹۴)، جرایم علیه اشخاص، چ۲۱، تهران: میزان.. ...
  • عاملی(شهید اول)، محمد بن مکی (۱۴۱۰ق)، اللمعه الدمشقیه، بیروت: دار ...
  • عبدالله بن مودود حنفی (۱۹۸۰م)، الاختیار لتعلیل المحتار، ج ۵، ...
  • علی آبادی، عبدالحسین (۱۳۹۲)، حقوق جنائی، ج۱، چ۵، تهران: فردوسی.. ...
  • عوده، عبدالقادر (۱۴۱۳ق)، التشریع الجنائی الاسلامی مقارنا بالقانون الوضعی، ج۲، ...
  • قپانچی، حسام (۱۳۸۳)، خطا در قربانی جنایت، مجله حقوقی دادگستری، ...
  • قورچی بیگی، مجید؛ نقیبی، سید محمدرضا (۱۳۹۴)، نظریه سوء نیت ...
  • کلانتری، کیومرث؛ شیرزادی فر، فرشاد (۱۳۹۳)، قتل ناشی از شبهه ...
  • مالمیر، محمود؛ حسینی، سید عبدالرحیم؛ حاتمی، محمود (۱۳۹۹)، بررسی ملاک ...
  • محسنی، مرتضی (۱۳۹۳)، پدیده جنایی، ج۲، چ۴، تهران: کتابخانه گنج ...
  • محمد خانی، عباس (۱۴۰۰)، تفسیر تبصره ماده ۲۹۲ قانون مجازات ...
  • محمدخانی، عباس (۱۳۹۵)، عنصر روانی جرم، ج۱، تهران: میزان.. ...
  • محمدخانی، عباس (۱۳۹۷)، عنصر روانی جرم، ج۲، تهران: میزان.. ...
  • مرادی، حسن (۱۳۹۶)، جرایم علیه اشخاص، تهران: میزان.. ...
  • مرعشی شوشتری، سید محمدحسن (۱۳۷۳)، دیدگاه های نو در حقوق ...
  • مسجدسرائی، حمید (۱۳۹۲)، بازپژوهشی ادله مانعیت قتل خطائی از ارث، ...
  • مسعودی، یوسف (۱۳۷۸)، شبهه در قتل، پایان نامه کارشناسی ارشد ...
  • معرفت، محمدهادی (۱۳۶۵)، قتل عمد، شبه عمد و خطای محض، ...
  • مفید(شیخ)، محمد بن محمد بن نعمان عکبری (۱۴۱۰ق)، المقنعه، چ۲، ...
  • میرمحمد صادقی، حسین (۱۳۹۴)، جرایم علیه اشخاص، چ ۱۹، تهران: ...
  • میرمحمد صادقی، حسین (۱۴۰۰)، حقوق جزای عمومی، ج۱، تهران: دادگستر.. ...
  • وان آر لفیو (۱۳۹۰)، عنصر معنوی در نظام ایالات متحده ...
  • Allen, Michael, Edwards, lan (۲۰۱۹) Criminal Law, England, Oxford University ...
  • Andrew, Ashworth (۲۰۱۶) Principles of Criminal Law, England, Oxford University ...
  • Andrew, Ashworth (۱۹۸۷) Transferred Malice and Punishment for Unforeseen Consequences, ...
  • Andrew p. Simester et Al., simester and sullivan (۲۰۱۶) criminal ...
  • Bohlander, Michael (۲۰۱۰) 'Transferred malice and transferred defences: a critique ...
  • Bohlander, Michael (۲۰۱۶) General Defences in Criminal Law, London, Ashgate.. ...
  • Crofts, penny (۲۰۱۵) The Identic Turn: The Culpability of Accessories ...
  • Dillof, M. Anthony (۱۹۹۸) Transferred Intent: An Inquiry Into the ...
  • Dine, Janet, Gobert, James, William, Wilson (۲۰۱۰) Case & Materials ...
  • Dressler, Joshua(۲۰۱۵) Understanding Criminal Law, United States, Carolina Academic Press.. ...
  • Elliott, Catherine, Quinn, Frances (۲۰۰۰) Criminal Law, England, Pearson Education.. ...
  • Ehrenreich, Nancy (۲۰۱۶) Attempt, Merger, and Transferred Intent, U Denver ...
  • Fletcher, George (۱۹۷۸) Rethinking Criminal Law, California Law Review, Vol. ...
  • Forell, Caroline (۲۰۱۰) What’s Reasonable?: Self-Defense and Mistake in Criminal ...
  • Horder, Jeremy (۲۰۰۶) Transferred Malice and the remoteness of unexpected ...
  • Hunt, Martin (۲۰۰۰) A Level and As Level Law, London, ...
  • Husak, N. Douglas (۱۹۹۶) Transferred Intent, ۱۰ Notre Dame J.L. ...
  • Johnson, Vincent (۲۰۰۴) Transferred Intent in American Tort Law, ۸۷ ...
  • J. C. Smith, K. Laird, D. Ormerod, B. Hogan (۲۰۱۵) ...
  • Pradel, Jean (۲۰۰۴) Droit Pénal Général, Paris, CUJAS.. ...
  • Prosser, William (۱۹۶۷) Transferred Intent, ۴۵ T EX. L. REV. ...
  • Sitnik, Piotr, theoretical underpinnings of the doctrine of Transferred Malice, ...
  • Tomlin, Patrick (۲۰۲۱) Accidentally killing on purpose: Transferred Malice and ...
  • Trinchera, Tommaso (۲۰۲۰) Transferred Intent in Italian Criminal Law : ...
  • Westen, Peter (۲۰۱۳) The Significance of Transferred Intent, Criminal Law ...
  • Williams, Glanville(۱۹۶۱) Criminal Law : The General Part, The Cambridge ...
  • نمایش کامل مراجع