ارزیابی عملکرد عرف در تغییر حکم مصادیق موضوعات عرفی

عملکرد عرف در مواجهه با مصادیق موضوعات عرفی به دو صورت قابل تصور است: تغییر حکم مصداق از جانب عرف، به دلیل خارج دانستن مصادیق از موضوع له خطاب شرعی باشد. این نفی مصداق از عرف پذیرفته است؛ و صورت دوم در جایی است که عرف با وجود داخل دانستن مصداق در موضوع له، حکم را از مصداق نفی کند. با توجه به این که موضوع در خطابات شرعی به طور غالب از نوع حقیقیه است، حکم بر روی مفهوم حاکی از مصادیق خارجی قرار گرفته و شامل تمامی مصادیق موضوع در هر زمان خواهد شد؛ لذا مادامی که عنوان بر روی مصادیق صدق کند زوال حکم از آن ممکن نیست؛ بنابراین، این نفی مصداق از عرف بعد از صدق مصداقی، در حقیقت دخالت در کار شارع و تشریع حکم جدید می ­باشد که به عقیده تمامی فقها مردود است.

Keywords:

عرف , خطاب , حکم , موضوع , متعلق , قضیه حقیقیه