معرفی نماتدهای راسته Tylenchida روی پنج گونه گیاه دارویی در استان قزوین

نماتدهای انگل گیاهی تقریبا به تمام قسمت های گیاه ازجمله جوانه گل، برگ، ساقه و ریشه حمله می کنند. برخی از آنها از خارجی ترین بافت های گیاهی تغذیه می نمایند و تعدادی دیگر به بافت های عمقی تر نفوذ می کنند. خسارت نماتدها در جمعیت های کم بسیار ناچیز است، ولی در جمعیت های زیاد باعث ایجاد صدمات شدیدی به میزبان خود شده و یا موجب از بین رفتن میزبان می گردند (باروتی و علوی، ۱۳۷۴؛ Dropkin, ۱۹۸۹). طی سالهای ۸۴-۸۰ با مراجعه به مزارع کشت و پرورش گیاهان دارویی در سطح استان (شرکت دینه و عرصه های طبیعی و ایستگاه تحقیقات گیاهان دارویی الموت) حدود ۳۵ نمونه خاک از اطراف ریشه و گاهی ریشه های مشکوک به آلودگی نماتد جمع آوری شد. نمونه ها بعد از انتقال به آزمایشگاه جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. شستشو، استخراج نماتدها از خاک، کشتن و ثابت کردن و انتقال آنها به گلیسیرین خالص با استفاده از روش تکمیل شده De Grisse (۱۹۶۹) انجام شد (De Grisse, ۱۹۶۹). نقش مقطع کوتیکولی از ماده های بالغ جنس Meloidogyne براساس روش IMP تهیه شد. ریشه های آلوده به دو صورت رنگ آمیزی شده با محلول اسید فوکسین لاکتوفنل و بدون رنگ آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. پس از تهیه اسلایدهای دائمی از نماتدهای استخراج شده، خصوصیات مهم مرفولوژیک و مرفومتری بررسی شد. در این بررسی ۹ گونه نماتد متعلق به ۹ جنس از ۵ خانواده در خاک اطراف ریشه و ریشه گیاهان دارویی آویشن، مریم گلی، بادرنجبویه، اسطوخودوس و نعنا شناسایی شدند. گونه های شناسایی شده عبارت بودند از: Amplimerlinius gelobigerus Siddigi، Boleodorus thylactus Thorne، Criconema mutabil (Taylor) Raski& Ius، Criconemella antipolitana (de Guiran) Iuc & Raski، Filenchus afghanicus Khan، Geocenamus brevidens (Siddigi) Brzeski، Helicotylenchus pseudorobustus (Steiner) Golden، Hoplolaimus stephanus Daday و Pratylenchus thoreni Sher & Allen. که در ادامه مشخصات شکل شناسی دوگونه که دارای درصد فراوانی بیشتر نسبت به سایر گونه های شناسایی شده بودند، شرح داده خواهد شد

Keywords:

گیاهان دارویی , نماتدهای انگل , خانواده نعناع , استان قزوین