بررسی ارتباط عناصر غذایی در سرشاخه ها و رسوب جنگل های مانگرو در خلیج گواتر استان سیستان و بلوچستان

جنگلهای مانگرو ریختارهای گیاهی ساحلی در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری در محدوده جزر و مدی به شمار می آیند. این اجتماعات گیاهی دارای زی توده غنی هستند که به عنوان منبع غذایی مهمی در محدوده استقرار خود محسوب می شوند. درختان مانگرو در محدوده زیستی خود مقادیر زیادی لاشبرگ تولید می کنند که تجزیه لاشبرگ ها، چرخش عناصر غذایی در اکوسیستم مانگروها و زیستگاههای مجاور آن را تقویت می کند. خلیج گواتر در منتهی الیه جنوب شرقی ایران در همسایگی و مرز مشترک با کشور پاکستان قرار دارد. به این خلیج کوچک سه خور واجد درختان مانگرو مرتبط می باشند. دو خور گواتر و باهو در بخش ایرانی و خور جیوا در بخش پاکستانی این خلیج قرار دارد. خلیج گواتر بخشی از تالاب بین المللی و منطقه حفاظت شده گاندو به شمار می آید که دارای ارزشهای اکولوژیک منحصربه فردی است. توده های مانگرو این تالاب تنها از گونه حرا (Avicennia marina Frossk. (Vierh.)) تشکیل شده است. در این تحقیق با کمک چهار ترانسکت در خورهای باهو و گواتر از سرشاخه های درختان حرا در سه تکرار نمونه برداری شد. همچنین از رسوب بستر در طول هر ترانسکت در دو عمق نمونه برداری گردید. در شاخه و برگ و رسوب پارامترهایی چون ازت، پتاسیم، فسفر، کربن آلی و درصد رطوبت، مورد سنجش قرار گرفت و اختلاف ها و همبستگی های آماری آنها بررسی گردید. براساس نتایج بدست آمده رسوبات این جنگلها از نظر میزان فسفر و پتاسیم بسیار غنی هستند و از بین پارامترهای رسوب، تنها بین فسفر و نیتروژن در دو عمق مختلف تفاوت معنی داری وجود داشت. بین همه پارامترهای شاخه و برگ اختلاف معنی داری وجود داشت که میزان این پارامترها (بجز کربن) در برگ بیشتر از شاخه بود. همبستگی بین پارامترهای رسوب با شاخه و برگ بسیار کم بود و تنها بین پتاسیم نمونه های رسوب سطحی با پتاسیم شاخه همبستگی معنی داری وجود داشت. بررسی میزان عناصر غذایی می تواند نشان دهنده اهمیت درختان مانگرو در تزریق این عناصر به زنجیره غذایی و حاصلخیزی زیستگاه باشد.

Keywords:

خلیج گواتر , خور باهو , خور گواتر , جنگلهای مانگرو , درخت حرا , Avicennia marina , سرشاخه , رسوب , سیستان و بلوچستان