بررسی نقش شیر در هنر ایران

شیر در ایران مظهر قدرت و صلابت و جسارت و سلطان موجودات قلمداد میشده و استفاده از این نقش به صورت ناآگاه در زندگی روزانه مردم که بعد ها نشان رسمی ایران گردید تکرار شده است . در افکار عمومی مردم در گذشته شیر و در کنار آن خورشید را دو نماد زمین و آسمان دانسته که از آن بر روی زیور آلات - سفال - آئینه - سنگ - جنگ افزار ها - لباس - در کاخ های شاهنشاهی و...استفاده میگشته است .همیشه شیر به همراه خورشید درپشت شیرو یا بر روی ران پا چلیپا (که همان مظهر درخشندگی و نور تلقی میشد)به جای خورشید نقش می بست . در روایت است که شیر در آئین میترائیسم نگهبان آناهیتا ((میترا- ناهید- اینشوشیناک یا الهه ایشتر )) بوده است و این موضوع به قبل از تاریخ برمیگردد. در بعضی ا زتصاویر در دست آناهیتا برپشت شیر ایستاده و از اطراف سراو نور میتابد.در افسانه ها روایت شده که آناهیتا همان خورشید بر پشت شیر است که با گذر زمان و طی دوره های مختلف بدنش حذف شده و تبدیل به خورشید با چشم و ابرو گشته است .در زمان قاجاریه میبینیم که گهگاه به جای خورشید تاج قرار می گیرد و شمشیر به دست شیر داده می شود و شیر و خورشید نشان رسمی ایران می شود . در دوران پهلوی چشم و ابرو از خورشید حذف می شود ودو شیر نگهبان تاجی را در دست دارند که نشان قدرت شاهنشاهی است . در جمهوری اسلامی ایران این نقش برداشته و نماد (( االله )) جایگزین آن می شود.

Keywords:

هنر اسلامی , نقش شیر , هنر ایرانی , نقوش حیوان