نماد و تمثیل در حماسه با رویکردی به حیوانات در شاهنامه

یکی از دلایل جذابیت داستانهای حماسی حضور حیوانات در شاهنامه با جلوه تمثیلی و نمادین، است.فردوسی با هنرمندیتمام توانسته از حیوانات در جهت افزایش بار محتوایی شاهنامه بهره بگیرد.البته لازم به ذکر است مقوله تمثیل در ادبیات دارایقدمت بسیاری است وایفای نقش توسط حیوانات در فرهنگ ادبی ایران پررنگ بوده است. درچنین فرهنگی،داستان وتمثیلدرزندگی انسان جاری و ساری بود وهمواره به همین دلیل نوعی نقش پذیری اجتماعی وسیاسی وحتی تاریخی برای حیواناتلحاظ میشد که به گونه های مختلف تقسیم میشد. مانند تمثیل عرفانی، تمثیل حماسی، تمثیل سیاسی و... حیوانات انواعمختلفی دارند. برخی قهرمان وبرخی ضد قهرمان ودراین بین شخصیت هایی که جنبه بینابین دارند یا خاکستری اند و یاخنثیوگاهی چندوجهی . حکیم فردوسی از این رهگذر توانسته است با پندار شخصیت بخشی به حیوانات، ضمن ایجاد شور وهیجان در داستانهای شاهنامه، پیوند و همبستگی میان انسان وحیوانات را به هنر تمثیل به تصویر کشیده و در راستایتعالیم اخلاقی خود که با رنگی حماسی و اسطورهای تظاهر مییابد به خوبی استفاده نماید. حیوانات شاهنامه هر یک بهتنهایی به عنوان یک شاهد مثال تمثیلی، حاوی ماجراها و رخدادهای جذابی هستند.

Keywords:

شاهنامه , تمثیل , فردوسی , حیوانات