مقایسه تطبیقی شخصیت قهرمان در تعزیه شهادت امام حسین(ع) با الگوی سفر قهرمان جوزف کمبل

هدف بنیادین این پژوهش، تحلیل شخصیت قهرمانی دینی، بر بستری تطبیقی با قهرمان اسطوره ای است. لذا مسئله بنیادین این تحقیق آن است که شخصیت امام حسین(ع) به عنوان یک قهرمان دینی در نمایش تعزیه، تا چه حد با الگوی سفر قهرمان جوزف کمبل که یک روایت یگانه از ساختار مشترک میان تمام داستان های اسطوره ای است، همخوانی و قرابت دارد. برای یافتن پاسخ این پرسش، با استفاده از پژوهشی بنیادین، مبتنی بر شیوه کیفی و به طور اخص، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، بر بنیان مطالعه ای تطبیقی، و همچنین تحقیقی مستند بر اسناد کتابخانه ای انجام شده و داده ها به شیوه استقراریی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پس از درک نظریه کمبل و بازخوانی مراحل آن از متن تعزیه، به رغم افتراق هایی که در این دو زیست قهرمانانه مبتنی بر ابعاد درونی شخصیت قهرمان اسطوره ای و دینی وجود دارد، اما یافته های این تحقیق بر آن اذعان دارد که قهرمان تعزیه شهادت امام حسین(ع) تا حد زیادی با قهرمان اسطوره ای در الگوی کمبل مطابقت دارد. قهرمان تعزیه مراحل «عزیمت» و «تشرف» را همانند قهرمان اسطوره ای طی می کند، اما در مرحله «بازگشت»، تفاوت هایی میان این دو دیده می شود که بنا بر اعتقادات شیعیان مبتنی بر زندگی و رستگاری بعد از شهادت قابل توجیه است. انطباق قهرمان دینی تعزیه با قهرمان اسطوره ای کمبل نشان از سیر حرکتی مشابه در جهت کمال میان دو وضعیت متفاوت از شخصیت قهرمان دارد. چنانکه حرکت، تغییر و رشد لازمه شخصیت قهرمان در هر بستری است. همچنین قهرمان تعزیه مراحل دیگری را در جهت سلوک روحانی خود طی می کند که منجر به تاثیرگذاری بیشتر و پایداریش در اذهان جامعه می شود.

مقایسه تطبیقی شخصیت قهرمان در تعزیه شهادت امام حسین(ع) با الگوی سفر قهرمان جوزف کمبل Keywords:

قهرمان , امام حسین(ع) , تعزیه , سفر قهرمان , جوزف کمبل