حکم فقهی مجروحان و کشته شدگان ناشی از هائشات در حکومت اسلامی از دیدگاه مذاهب فقهی

هائشات دارای دو معنای مقتول در فتنه و ترسی است که در شب و روز به دلیل فتنه پدید می آید و منجر به قتل یا جراحت می شود. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی و تحلیلی به این سوال اساسی پاسخ دهد که حکم فقهی آثار و پیامد کشته شدگان و مجروحان ناشی از هائشات چیست؟ با توجه به اینکه مقاله را می توان از دو دیدگاه معنایی کشته شدگان ناشی از فتنه و شورش و اغتشاش بررسی نمود، این تحقیق ناظر به تبیین حکم فقهی نتایج هائشات است. نگارنده در این نوشتار تلاش کرده است این موضوع را با توجه به معانی آن بررسی کند؛ بر این اساس اگر شخصی در فتنه و ناآرامی ها کشته شود، حکم او را باید از دو جنبه وضعی و تکلیفی بررسی کرد. در حکم تکلیفی که به موضوع عبادی (غسل و نماز) و مالی (دیه) می پردازد، سه حالت متصور است؛ نخست: اگر مقتول برای مقابله با فتنه کشته شده باشد، شهید به شمار می آید. دوم: اگر مقتول در فتنه و ناآرامی، از مردم معمولی باشد که اتفاقی کشته شده اند، او را غسل می دهند، نماز می خوانند و دیه ایشان بر عهده بیت المال است تا خونش پایمال نگردد. سوم: اگر مقتول جزء فتنه گران باشد، اختلاف نظر وجود دارد؛ اما او را غسل می دهند و برایش نماز می خوانند. همچنین اگر کسی به دلیل ترس از شب یا روز کشته یا مجروح شود، دیه اش بر عهده بیت­المال است. در این پژوهش به احکام فقهی اهل سنت در بحث هائشات نیز توجه شده است؛ البته در متون اهل سنت، حکم مقتول در فتنه اشاره شده است؛ اما درباره مقتول به دلیل ترس چیزی بیان نشده است. در حکم وضعی افراد باید به نتایج اغتشاش و ناآرامی آگاه باشند و از حرکت های تند و احساساتی موجب بروز فتنه و کشته شدن افراد اجتناب کنند.

حکم فقهی مجروحان و کشته شدگان ناشی از هائشات در حکومت اسلامی از دیدگاه مذاهب فقهی Keywords:

هائشات , مذاهب فقهی , حکومت اسلامی