بحران خشکسالی در بخش زراعت و راهکارهای برون رفت از آن

ایران به علت واقع شدن در کمربند خشک جهان و نوسانات قابل توجه بارشی ، در طول ادوار گذشته کم و بیش با پدیده خشکسالی های متناوب مواجه بوده است . ۷۳ درصد ایران در آب و هوای خشک قرار گرفته و متوسط بارندگی سالانه ایران (۲۵۰ میلیمتر)، که بسیار کمتر از آسیا (۴۸۰ میلیمتر) و جهان (۸۰۰ میلیمتر) است . بنابراین یکی از مهم ترین چالش های توسعه ایران در دهه های آینده، کمیابی آب خواهد بود. ایران در بین ۱۱۶ کشور، از نظر بحران آبی در رده ۱۴ قرار دارد که نشان دهنده وضعیت نامناسب منابع آب است . بر اساس گزارش کنوانسیون مقابله با بیابان زایی در مواجهه با یکی از وخیم ترین خشکسالی های کره زمین قرار گرفته ایم . به صورت کلی در ایران حدود ۵.۸ میلیون هکتار اراضی آبی وجود دارد که تاکنون۳۰ درصد از این اراضی به انواع سامانه های نوین آبیاری مجهز شده است . بر اساس آخرین گزارش ها و ارزیابی های کلی در رابطه با میزان خسارت خشکسالی ها در کشور، از ۲/۱۱ میلیون هکتار اراضی کشاورزی در ۳۰ استان کشور که بالغ بر ۶۷ هزار میلیارد تومان بوده است . دو موضوع فرونشست و فرسایش خاک هم بحرانی بزرگ در آینده کشور خواهند بود. از راهکارهای مناسب ، پیش بینی خشکسالی و ترویج این دیدگاه که در خشکسالی قرار داریم می تواند در سیاست گذاری ایجاد صنایع کم آب بر و کشت های مناسب با وضعیت کم آبی کار آمد باشد. با اتخاذ روش هایی جهت بهره گیری حداکثری از نزولات جوی ، می تواند در جلوگیری از بحران خشکسالی پیش از وقوع آن بسیار مهم تلقی می شود. کشت گیاهان مقاوم به خشکی ، در زراعت و فضاهای سبز و در مراحل بعدی توجه به راهکارهای بعد از وقوع خشکسالی است . تامین آب در مناطق خشک ، استفاده از فاضلاب های شهری ، شناسایی مکان های احداث سد های زیر زمینی در مسیر رودخانه ها، استفاده از منابع آب غیر متعارف، استفاده از فن آوری باروری ابرها، روش مصرف بهینه آب با استفاده از سیستم های نوین آبیاری ، ترویج روش های کم آبیاری در کل مناطق کشور، اصلاح روش انتقال آب و توسعه شبکه های انتقال آب با لوله ، ایجاد کانال های سر پوشیده و حذف آبیاری غرقابی ، بازچرخانی و بازیافت آب در مزرعه و غنی سازی آب آبیاری ، جلوگیری از تفکیک و قطعه بندی اراضی زراعی ، توجه به سفره های زیرزمینی آب و پخش سیلاب و ذخیره سازی روان آب های فصلی ، رعایت امور به زراعی در محصولات زراعی و گسترش کشت های نشایی و تولید در گلخانه ، بهبود تغذیه گیاهی با بکارگیری بموقع کود های دامی ، آلی و شیمیایی است . در نهایت افزایش سیاست های حمایتی همه جانبه دولت از بخش کشاورزی، با حمایت های مالی بلند مدت و افزایش حمایت های فنی و عملیاتیدر رویارویی با مخاطرات و آسیب های متعددی که بخش کشاورزی را تهدید می کند

Keywords:

آبیاری نوین , بهره وری آب , گیاهان مقاوم به خشکی , مقابله با خشکی