پاسخ رویشی نونهال حرا (Avicennia marina (Forssk.) Vierh.) به سطوح مختلف نور و آبیاری در دو پریود زمانی در نهالستان abstract
سابقه و هدف: برای کاهش مصرف آب و تولید نهال مناسب حرا در نهالستان، آگاهی کامل از نیازهای رویشگاهی این گونه در دو مرحله رویشی و واکنش رویشی نونهال حرا در نهالستان در طول زمان ضرورت دارد. بنابراین هدف از این تحقیق، بررسی درصد جوانهزنی و عکسالعمل رویشی نونهال حرا در نهالستان به سطوح مختلف نور، آبیاری و اثرات متقابل آنها در دو دوره رویشی سهماهه میباشد.مواد و روشها: پروپاگول ها پس از جمعآوری از ۳۰ درخت مادری کاملا سالم حرا در تابستان ۱۴۰۱، در گلدانهای پلاستیکی در ۵ دسته سهتایی در قالب طرح آماری فاکتوریل در نهالستان غیرساحلی کشت شد و تیمار آبیاری در ۴ سطح (دو بار در روز، یک بار در روز، یک روز درمیان و دو روز در میان) و نور در پنج سطح ۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ درصد نور، بر روی پروپاگولها اجرا شد. به منظور بررسی تغییر رفتار رویشی نهالها در طول زمان به نور و رژیم آبیاری، قطر یقه، ارتفاع و تعداد برگ نهال پس از دوبرگی شدن، در سه ماهگی و شش ماهگی با استفاده ازکولیس دیجیتال و خطکش اندازهگیری و از تفاضل دورههای مختلف، میزان رویش در هر مرحله محاسبه و با استفاده از آزمون GLM در سطح ۹۵ درصد آنالیز شد. یافتهها: نتایج نشان داد درصد جوانهزنی در آبیاری دو بار در روز و روزانه و همچنین نور ۵۰ و ۷۵ درصد بیشترین مقدار را نسبت به سایر تیمارها داشت (۰۵/۰P≤).
سطح برگ در تیمار آبیاری دوباردر روز با مقدار ۸۳/۲۲ سانتیمترمربع اختلاف معنیداری با سایر تیمارها داشت. کلیه صفات رویشی بهجز تعداد برگ در سه ماهه اول دارای بیشترین مقدار در سطوح مختلف نور و آبیاری بودند و در سهماهه دوم اختلاف رویش در تیمارهای مختلف کمتر شد. بر طبق نتایج
رویش قطری در سه ماهه اول در تیمار آبیاری روزانه (۳۶/۰ میلیمتر) و دو بار در روز (۴۱/۰ میلیمتر) و سطح نوری ۵۰ درصد (۳۲/۰ میلیمتر) بیشترین مقدار را داشت در حالیکه در سه ماهه دوم میزان اختلاف
رویش قطری در نور ۵۰، ۷۵ و ۲۵ درصد کاهش یافت. همچنین میزان
رویش ارتفاعی در سه ماهه اول در تیماری آبیاری دوبار در روز با مقدار ۷۵/۴ سانتیمتر بیشترین مقدار را داشت که در سهماهه دوم کاهش یافته (۴۱/۲ سانتیمتر) و با تیمار آبیاری روزانه با مقدار ۲۱/۲ سانتیمتر در یک گروه قرار گرفتند.
رویش ارتفاعی در سه ماهه اول در نور ۵۰ درصد (۴۸/۴ سانتیمتر) و ۷۵ درصد (۳۴/۴ سانتیمتر) بیشترین مقدار را داشتند که در سه ماهه دوم این روند تغییر کرد. برخلاف سایر خصوصیات رویشی، تعداد برگ در سه ماهه اول کمتر از سه ماهه دوم بود. نتیجه گیری: براساس نتایج بهدست آمده، در سه ماهه اول رویش نهال حرا در نهالستان به سطوح مختلف نوری و آبیاری حساستر بوده و واکنش شدیدتری به آنها نشان میدهد. بنابراین آبیاری و ایجاد سایه مناسب در سه ماهه اول رویش بسیار مهم بوده و بایستی نور ۵۰ درصد و آبیاری دوبار در روز در اختیار نهال قرار گیرد تا رویش مطلوبی داشته یاشد ولی در نیمه دوم رویش در نهالستان میتوان فاصله آبیاری را طولانیتر و شدت نور را بیشتر نمود.
