مطالعه برخی از شاخص های رشد درختان دارمازو در حاشیه جاده های جنگلی (مطالعه موردی: جنگل شوی شهرستان بانه)
Publish place: Ecology of Iranian Forests، Vol: 12، Issue: 2
Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 62
This Paper With 10 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
JR_IFEJ-12-2_012
Index date: 3 November 2024
مطالعه برخی از شاخص های رشد درختان دارمازو در حاشیه جاده های جنگلی (مطالعه موردی: جنگل شوی شهرستان بانه) abstract
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: جاده سازی در جنگل تغییراتی را در شرایط میکروکلیمایی و بیولوژیکی حاشیه جاده ها به وجود می آورد که این تغییرات منجر به پیامدهای مثبت و منفی می شود. تکه تکه شدن جنگل منجر به ایجاد زیستگاه های کوچک تر و تغییراتی در عکس العمل های بوم شناختی جنگل می شود که این تغییرات در اثر فاصله از جاده متفاوت است این نوع تغییرات را اثرهای حاشیه ای می نامند. اثرهای حاشیه ای بر شاخص های رشد درختان متفاوت است و در بسیاری از تحقیقات از مثبت تا منفی گزارش شده است. مرور سوابق تحقیق نشان داد که در کشور مطالعات اندکی در مورد اثرهای حاشیه ای جاده های جنگلی بر مقادیر کلروفیل و کاروتنوئید برگ ها انجام شده است. بنابراین تحقیق حاضر در نظر دارد تا با بررسی اثرهای حاشیه ای جاده های جنگلی پیامدهای ناشی از آن را در بخشی از جنگل های زاگرس مشخص نماید. در این تحقیق مقادیر کلروفیل های a و b، کاروتنوئیدها و شاخص سطح ویژه برگ ها و همچنین مقادیر رطوبت نسبی برگ ها و آلودگی های ناشی از ترافیک و مقدار کلروفیل از دست رفته برگ ها بررسی شد.
مواد و روش ها: در این تحقیق برای ارزیابی پیامدهای مثبت و منفی جاده سازی شاخص های سطح ویژه برگ، رطوبت نسبی برگ ها، مقادیر کلروفیل های a، b و کاروتنوئیدهای برگ ها، مقادیر کلروفیل از دست رفته و آلودگی ناشی از گرد و غبار در سطح برگ ها در جنگل شوی شهرستان بانه در استان کردستان بررسی شد. اقلیم منطقه بر اساس ضریب اقلیمی دومارتن نیمه مرطوب است. به منظور انجام این تحقیق یک جاده خاکی پر ترافیک انتخاب و سه ترانسکت به فاصله ۱۰۰ متری عمود بر جاده در دو طرف آن پیاده شد. در طول ترانسکت ها، در فواصل مختلف از جاده (۰، ۵۰ و ۱۰۰ متر) برگ های دارمازو (QuercusOliv. infectoria) جمع آوری شدند. در هر ترانسکت، اولین قطعه نمونه ۱۰×۱۰ متری چسبیده به جاده بوده و دومین و سومین قطعه نمونه به ترتیب در فواصل ۳۰ و ۵۰ متری جاده قرار داشتند. در هر قطعه نمونه نمونه برگ ها از تمامی قسمت های تاج شامل برگ های آلوده، آسیب دیده و سالم بود جمع آوری شدند. برآورد محتوی کلروفیل و کاروتنوئید برگ ها از طریق روش آوون انجام شد. برگ های دارمازو بلافاصله پس از جمع آوری به آزمایشگاه منتقل و با استفاده از ترازوی رقومی (با دقت ۰/۰۰۱ گرم) وزن تر آنها محاسبه شد. اندازه گیری سطح برگ ها بوسیله دستگاه سطح برگ سنج و رطوبت برگ ها نیز از طریق روابط وزنی وزن خشک و تر برگ ها محاسبه شد. مقایسه کلی میانگین ها از طریق تجزیه واریانس یک طرفه و مقایسه میانگین گروه ها نیز با استفاده از آزمون دانکن انجام گرفت.
یافته ها: نتایج اثرهای حاشیه ای جاده سازی بر شاخص سطح ویژه برگ ها نشان داد که با افزایش فاصله از جاده، مقدار شاخص سطح ویژه برگ ها کاهش می یابد. به طوریکه بیشترین مقدار شاخص در فواصل ۰ و ۵۰ متری جاده مشاهده شد. نتایج حاصل از تاثیر جاده سازی بر مقدار رطوبت نسبی برگ ها نشان داد که در فاصله پنجاه متری از جاده بیشترین مقدار رطوبت نسبی مشاهده شده و در حاشیه و فاصله صد متری جاده هیچگونه اختلاف معنی داری وجود ندارد. در مورد تغییرات رطوبت نسبی برگ ها روند ثابتی مشاهده نشد ولی آنچه که قابل توجه بود کاهش این متغیر در حاشیه جاده بود که این امر محتمل به نظر می رسید. نتایج حاصل از تاثیر جاده سازی بر مقادیر کلروفیل a و b برگ ها نشان داد که با افزایش فاصله از جاده، مقدار کلروفیل برگ ها کاهش می یابد، به طوریکه حداکثر مقدار کلروفیل در فاصله صفر از جاده مشاهده می شود. نتایج مربوط به کاروتنوئید برگ ها نیز نشان داد که بیشترین مقدار در فواصل صفر و ۵۰ متری از جاده و کمترین مقدار در فاصله ۱۰۰ متری مشاهده شد. در واقع نتایج تحقیق نشان میدهد که با احداث جاده جنگلی رقابت نوری بین درختان کاهش یافته و درختان نزدیک جاده دارای کلروفیل بیشتری هستند که این مسئله می تواند منجر به افزایش فتوسنتز برگ ها شود. نتایج نشان داد که مقادیر کلروفیل a و b در فاصله صفر (به ترتیب ۲/۰۱ و ۰/۹۷ میلیگرم بر گرم وزن تر) و کاروتنوئیدها در فاصله ۵۰ متری جاده بیشترین مقدار را داشت (۰/۱۵ میلیگرم بر گرم وزن تر) که البته با مقدار کاروتنوئیدها در فاصله صفر (۰/۱۴ میلیگرم بر گرم وزن تر) اختلاف معنی داری نداشت. نتایج بررسی مقدار گرد و غبار ناشی از تردد وسایط نقلیه نشان دهنده بیشتر بودن آلودگی برگ ها در حاشیه جاده بود (۰/۸۴۵ گرم). در حالی که مقدار آلودگی برگ ها در فاصله ۱۰۰ متری جاده ۰/۱۳ گرم ثبت شد. یافته های تحقیق در مورد اثرهای جاده سازی بر مقدار کلروفیل از دست رفته برگ ها نشان داد که تنها در فاصله صفر متری از جاده تفاوت معنی داری در مقدار کلروفیل از دست رفته برگ ها مشاهده می شود اما در فواصل ۵۰ و ۱۰۰ متری از جاده، این تفاوتها معنی دار نیستند.
نتیجه گیری: به طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد که اثرهای حاشیه ای جاده های جنگلی در منطقه مورد بررسی در مورد مقادیر کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئیدها و همچنین شاخص سطح ویژه برگ ها مثبت بود در حالی که این اثرات از نظر آلودگی برگ ها، مقدار کلروفیل از دست رفته و همچنین شاخص رطوبت نسبی برگ ها پیامدهای منفی جاده سازی را نشان داد.
مطالعه برخی از شاخص های رشد درختان دارمازو در حاشیه جاده های جنگلی (مطالعه موردی: جنگل شوی شهرستان بانه) Keywords:
Chlorophyll , Forest Road , Specific Leaf Area Index , Zagros forests , جاده جنگلی , جنگل های زاگرس , شاخص سطح ویژه برگ , کلروفیل
مطالعه برخی از شاخص های رشد درختان دارمازو در حاشیه جاده های جنگلی (مطالعه موردی: جنگل شوی شهرستان بانه) authors
بیان احمدی
Department of Nature Engineering, Faculty of Natural Resources and Environment, Malayer University, Malayer, Iran
فرهاد قاسمی آقباش
Department of Nature Engineering, Faculty of Natural Resources and Environment, Malayer University, Malayer, Iran
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
