بررسی تحلیلی فروش تراکم ساختمانی در کلان شهر اهواز و نقش آن در توسعه پایدار

در ادبیات برنامه ریزی شهری تراکم به دو صورت مطرح می باشد 1- تراکم جمعیتی 2- تراکم ساختمانی . این دو واژه از ابزارهایاندازه گیری و شناسایی وضعیت جوامع مطالعاتی و سیاست گذاری توسعه آتی آنها بشمار می روند لیکن از سال 1364 با طرح موضوعخودکفایی اقتصادی شهرداری ها و قطع کمک های دولتی، بجای استفاده ابزاری از آن در راستای تحقق سیاست های شهرسازی عملابه ابزاری برای کسب درآمد و جبران کسری اعتبارات مالی ناشی از قطع کمک های بلاعوض دولت تبدیل شده است . افزایش تراکمساختمانی متعاقبا افزایش جمعیت و مشکلات کالبدی- فضایی، ترافیکی، اقتصادی ،اجتماعی و زیست محیطی متعددی را در پیداشته است . اگرچه این امر در طی سالهای گذشته با عنوان ''فروش تراکم'' جلوه نامناسبی بخود گرفته لیکن از دیدگاه علمی و نظریدارای اثرات مثبت زیادی می باشد از جمله تحقق شهر عمودی و صرفه جویی در مصرف زمین ،کاهش هزینه ناشی از توسعه تاسیساتزیر بنایی و ...اما نگرش سطحی به مقوله تراکم در طرح های شهری و تعیین آن بدون طی فرآیند علمی نیز میتواند تبعات و عوارض منفیبسیاری برای شهر و جامعه داشته باشد از جمله افزایش و ازدحام بیش از حد جمعیت ،کاهش سرانه های خدمات عمومی و اختلال درتامین بهینه آنها، ایجاد اغتشاش و بی نظمی در سیمای فضایی و کالبدی مناطق، کاهش سطح کیفی ارائه خدمات، اشرافیتساختمانها بر یکدیگر ، نقض قوانین و حرمت قانونمداری و... روش تحقیق در این پژوهش روش توصیفی تحلیلی و روشجمع آوری اطلاعات ، روش اسنادی و میدانی می باشد. این پژوهش با توجه به نوع اطلاعات مورد استفاده ، پژوهشی گذشته نگر و بدلیلانعکاس مستند نتایج اقدامات مسئولین گذشته بر وضعیت شهرسازی شهر اهواز یک پژوهش تصمیم گرا و با توجه به دو ملاک هدف وماهیت یک پژوهش کاربردی می باشد. در این پژوهش ضمن اشاره به مفهوم تراکم در شهرسازی واثرات مثبت و منفی آن به بررسی تغییرات تراکم ساختمانی در شهر اهواز(نمونه موردی منطقه کیانپارس) و اثرات آن بر درآمد شهرداریپرداخته شده است، با این هدف که با شناخت و تحلیل منطقی وضعیت موجود بتوان تغییرات انجام گرفته را بتوان به سمت توسعهپایدار هدایت نمود . فقدان پایه علمی برای مصوبات مرتبط با تغییر تراکم ساختمانی در شهر اهواز و ارائه الگوی تراکمی واحد برای کل مناطق شهر بدون توجه به پتانسیل ها و ظرفیت برد آن منطقه. عدم وجود منطقه بندی ارتفاعی در شهر اهواز و ناتوانی در پاسخ گویی به نیازشهروندان علاقمند به سکونت در مناطق ویلایی یک یا دوخانواری ، وابستگی بالای شهرداری به درآمدهای حاصل از فروش تراکم،کوتاهی مدیریت کلان جامعه و مدیران شهری ذیربط بویژه متولی قانونی طرح های شهری نسبت به وظایف قانونی خود مبنی بر نظارتبر اجرای طرح ها و ....از نتایج این پژوهش می باشند.

Keywords:

تراکم ساختمانی , توسعه پایدار , فروش تراکم , شهر اهواز