تحلیل و شبیه سازی عوامل موثر بر وقوع بهمن با استفاده از مدل RAMMS مطالعه موردی: جاده ولایت رود البرز مرکزی، استان البرز
Publish place: Watershed Engineering and Management، Vol: 16، Issue: 3
Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 84
This Paper With 19 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
JR_JWEM-16-3_008
Index date: 2 December 2024
تحلیل و شبیه سازی عوامل موثر بر وقوع بهمن با استفاده از مدل RAMMS مطالعه موردی: جاده ولایت رود البرز مرکزی، استان البرز abstract
مقدمه یکی از بلایای طبیعی که مناطق مسکونی و محورهای جاده ای را در مناطق کوهستانی تهدید می کند، ریزش های دامنه ای شامل ریزش سنگ، وقوع بهمن و لغزش است. بهمن، یک حجم عظیمی از برف، سنگ، یخ و واریزه ها را به پایین دست مناطق کوهستانی حمل می کند. وقوع بهمن در مناطق کوهستانی، یکی از مهم ترین مخاطرات طبیعی است که خسارت های جانی و مالی بسیاری را ایجاد می کند و مطالعه عوامل موثر در وقوع بهمن و شبیه سازی آن جهت مدیریت این پدیده از اهمیت زیادی برخوردار است. مواد و روش ها در این پژوهش، به تحلیل شاخص های موثر بر وقوع بهمن (شاخص های زمینی و هواشناسی) و شبیه سازی وقوع بهمن و مولفه های آن با استفاده از مدل RAMMS در جاده ولایت رود البرز مرکزی (جاده دیزین)، استان البرز پرداخته شده است. شاخص های توپوگرافی و ژئومورفولوژیکی ازجمله شیب، جهت، انحنای دامنه (Curvature)، شاخص موقعیت توپوگرافی (TPI)، شاخص ناهمواری زمین (TRI) و شاخص رطوبت توپوگرافی (TWI) با استفاده از مدل رقومی ارتفاع (DEM) با اندازه پیکسل ۶ × ۶ سانتی متر مربع با کمک پهباد تهیه شد. از شاخص های هواشناسی نیز بارش، دما و باد مورد بررسی قرار گرفت. سپس، با استفاده از مدل شبیه سازی RAMMS مولفه های بهمن ازجمله سرعت، فشار و ارتفاع بهمن در منطقه مورد مطالعه برآورد شد. نتایج و بحث نتایج نشان داد که مقدار و جهت شیب و شاخص های توپوگرافی تاثیر زیادی بر روی شکل گیری و وقوع بهمن داشتند. مهم ترین گذرگاه بهمن با مساحت ۵.۷ هکتار و ۵۴.۶ درصد از منطقه موردمطالعه که شامل منطقه تجمع و گذرگاه اصلی با شیب ۶۰ تا ۱۲۰ درصد و جهت شمال شرقی است که بیشترین پتانسیل ایجاد بهمن را دارد. همچنین، نتایج مدل شبیه سازی RAMMS نشان داد که سرعت متوسط و حداکثر سرعت بهمن در منطقه ۵.۳ متر بر ثانیه و ۱۶ متر بر ثانیه بوده است. متوسط فشار موثر بهمن هفت و حداکثر فشار بهمن در منطقه نیز ۴۵ کیلو پاسکال بوده است. برآورد ارتفاع بهمن در منطقه نیز نشان داد که متوسط ارتفاع بهمن در منطقه توقفگاه (مناطق مسکونی) ۴.۵ متر و حداکثر ارتفاع بهمن در منطقه ۱۰ متر است که جز بهمن های بزرگ طبقه بندی می شود. نتیجه گیری شناخت بهمن و ویژگی های دینامیک بهمن، یکی از عوامل بسیار مهم در پیش بینی و کنترل این پدیده طبیعی و خطرناک است. همچنین، شناسایی نوع بهمن (مرطوب، قطعه ای و پودری) می تواند کارشناسان را تا حد بسیاری زیادی در مدیریت و پیشنهاد روش های کنترل آن راهنمایی و کمک کند. در این پژوهش، با استفاده از نقشه ها و اطلاعات پایه ای و هواشناسی و عامل های ژئوموروفولوژیکی مانند انحنای دامنه، شاخص موقعیت توپوگرافی (TPI)، شاخص ناهمواری زمین (TRI) و شاخص رطوبت توپوگرافی (TWI) به همراه بازدیدهای میدانی، مناطق تجمع، گذرگاه عبور و توقفگاه بهمن شناسایی شد. سپس، مهم ترین شاخص های موثر در ایجاد و وقوع بهمن در منطقه تعیین شد. شیب بالای منطقه بین ۱۲۰-۶۰ درصد و همچنین، جهت دامنه (شمالی و شمال شرقی) و عوامل اقلیمی مانند بارش و دما، مهم ترین عوامل وقوع بهمن در منطقه موردمطالعه بوده است. متوسط ارتفاع بهمن در منطقه توقفگاه (مناطق مسکونی)، ۴.۵ متر و حداکثر ارتفاع بهمن در این منطقه ۱۰ متر بوده است. با توجه به پژوهش حاضر، احتمال وقوع بهمن و خسارت در منطقه موردمطالعه بسیار بالا بوده و نیازمند ارائه و اجرای برنامه های مدیریتی و کنترلی برای جلوگیری از خسارت احتمالی است.
تحلیل و شبیه سازی عوامل موثر بر وقوع بهمن با استفاده از مدل RAMMS مطالعه موردی: جاده ولایت رود البرز مرکزی، استان البرز Keywords:
تحلیل و شبیه سازی عوامل موثر بر وقوع بهمن با استفاده از مدل RAMMS مطالعه موردی: جاده ولایت رود البرز مرکزی، استان البرز authors
مجید کاظم زاده
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
زهرا نوری
فارغ التحصیل دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، گروه مهندسی احیا مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران
محمد جهان تیغ
فارغ التحصیل کارشناسی ارشد شیمی و حاصلخیزی خاک، گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
