پیشرفت از اصلی ترین دغدغه های اجتماعی بشر می باشد به گونه ای که هر جامعه ای با ترسیم ضوابط ، تعیین معیارها، به کارگیری عوامل کارآمد، فراهم سازی شرایط مساعد و شناسایی موانع در صدد
پیشرفت اجتماع خویش است ، اسلام دینی وحیانی مشتمل بر آموزه های قرآن و احادیث معصومین (ع) می باشد که راهنمای انسان برای کسب سعادت دنیوی و اخروی و از جمله
پیشرفت می باشند ، پژوهش پیش رو از یک سو با تحلیل
نهج البلاغه به عنوان مهمترین منبع شناخت اسلام بعد از قرآن و احادیث نبوی، موانع
پیشرفت یک جامعه را بررسی کرده و نشان داده مهمترین
موانع کنشی (رفتاری) پیشرفت اجتماعی از منظر
نهج البلاغه را برشمرده است : بی عدالتی ، عدم الگو دهی مناسب در اجتماع، بی نظمی اجتماعی ، ترک امر به معروف و نهی از منکر، ترک رعایت حقوق متقابل ، بزرگ نمایی و بیان رفتار های نا مطلوب اجتماعی ، ترک تشویق رفتار های مطلوب اجتماعی ، سستی و بی تفاوتی جامعه ، شیوع فسق و گناه در جامعه ، فشارها و ظلم های اجتماعی ، تحقیر، نقص سنت های اجتماعی پسندیده.