وحدت اطلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی، چیستی، مبانی و پیامدها

علامه طباطبایی را می توان فیلسوفی نوآور و حتی صاحب مکتب جدید در سده اخیر حوزه های علمیه دانست. ایشان با وجود اشتراک با سایر فلاسفه در برخی مبانی، نظریاتی بدیع ارائه نموده است؛ یکی از آنها، «وحدت اطلاقی» است. علامه با تبیین حکمی از آیات و و روایات، وجود مطلق را صرف الوجودی تصویر می­کند که جایی برای غیر باقی نمی گذارد؛ البته نه اینکه همچون جهله صوفیه هیچ غیری را برنتابد، بلکه او ماسوی را می پذیرد؛ اما تنها به مثابه وجودهای آیه ای، تعلقی و ربطی که ربط و تعلق، تمام حیثیات آنها را تشکیل می دهد. علامه برخلاف برخی نظام­های فلسفی پیشین، معتقد است که ماسوی، اصلا صلاحیت ندارند که ثانی وجود مطلق باشد. نحوه نایل شدن علامه به این دیدگاه، بدین سبب است که او از یکسو ماهیت را ظهور وجود مقید لدی الذهن و از سوی دیگر، معلول را عین تعلق و ربط به علت می داند. قول به توحید اطلاقی، ثمرات معرفتی نیز دارد؛ از جمله تقسیم دوگانه وجود به آیه ای و اطلاقی، تببین رابطه خداوند و ماسوی بر اساس حقیقت و رقیقت، کمالات اطلاقی حق تعالی و مالکیت حقیقی خداوند.

وحدت اطلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی، چیستی، مبانی و پیامدها Keywords:

توحید , وحدت اطلاقی , علامه طباطبایی , مالکیت الهی , ماسوی الله