راهبردهای مدیریت منابع جنگلی با رویکرد مشارکتی و مدل ترکیبی SWOT- AHP (مطالعه موردی: استان قزوین، ایران)

مقدمه: مدیریت مشارکتی جنگل، به منزله الگویی برای توسعه پایدار جنگل، مردم محلی را برای داشتن نقشی موثر در سرنوشتشان آماده می کند و کمک می کند که آنها در فرایند توسعه پایدار جنگل مشارکت کنند. هدف این پژوهش، شناسایی قوت ها، ضعف ها، فرصت ها و تهدیدهای مدیریت منابع جنگلی استان قزوین از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی و ارائه راهبردهای مدیریتی مناسب در این زمینه و اولویت بندی آنهاست.مواد و روش ها: محدوده اجرایی تحقیق، بخش طارم سفلی از شهرستان قزوین است. بافت اجتماعی منطقه، روستایی- عشایری و شغل اصلی ساکنان این منطقه کشاورزی و دامداری است. برای جمع آوری داده های لازم از روش پیمایش، مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه استفاده شد. به منظور تعیین عناصر SWOT و شناسایی راهبردها، ۵۰ پرسشنامه تکمیل و توسط خبرگان بررسی شد. در مرحله بعد، به منظور اولویت بندی راهبردها از تکنیک AHP استفاده شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که ۶ قوت، ۶ ضعف، ۷ فرصت و ۷ تهدید به منظور مدیریت منابع جنگلی وجود دارد. براساس نتایج ماتریس SWOT، مهم ترین قوت مدیریت اراضی جنگلی منطقه، حفاظت از خاک و جلوگیری از فرسایش، مهم ترین فرصت ها ثبات اقتصادی، بهبود و تنوع معیشت جوامع وابسته، مهم ترین ضعف ها اجرای ضعیف قوانین، سیاست ها و راهبردها و مهم ترین تهدید کاهش سطح جنگل ها بود. اولویت بندی نهایی عوامل SWOT نشان داد که فرصت ها در این تحلیل اولویت دارند، به طوری که ثبات اقتصادی، بهبود و تنوع معیشت جوامع وابسته و جنگلداری مشارکتی به ترتیب با وزن نهایی ۱۶۶/۰ و ۱۰۹/۰ اولویت دارند. اولویت بندی راهبردها براساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که مدیریت برنامه محور با مشارکت ذی نفعان با وزن نسبی ۲۵۲/۰ بر دیگر راهبردها اولویت دارد.نتیجه گیری: براساس نتایج، مدیریت برنامه محور با مشارکت ذی نفعان، راهبردی برای رسیدن به مدیریت پایدار جنگل با توجه به شرایط کنونی مدیریت جنگل معرفی می شود.

راهبردهای مدیریت منابع جنگلی با رویکرد مشارکتی و مدل ترکیبی SWOT- AHP (مطالعه موردی: استان قزوین، ایران) Keywords:

تحلیل SWOT , تصمیم گیری چندمعیاره , رویکرد مشارکتی , مدیریت پایدار جنگل.