سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

تبارشناسی و بررسی سیر تحول معنایی واژه فارسی «نمارق» در قرآن کریم

Publish Year: 1403
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 74

This Paper With 22 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_JISUK-23-46_021

Index date: 30 December 2024

تبارشناسی و بررسی سیر تحول معنایی واژه فارسی «نمارق» در قرآن کریم abstract

زمینه/هدف: هیچ زبان زنده ای در دنیا وجود ندارد که کلماتی از زبان های دیگر به آن راه نیافته باشد. زبان عربی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و وام دار زبان های دیگر از جمله زبان فارسی است؛ زیرا تعدادی از کلمات آن زبان در قرآن کریم به کار رفته است. یکی از این کلمات، واژه «نمارق» است که یک مرتبه در آیه ۱۵ سوره غاشیه به کار رفته است. عالمان لغت درباره ریشه، خاستگاه و اصالت آن دیدگاه یک سانی ندارند. اهمیت و ضرورت این پژوهش از آن جهت است که فهم ریشه و معنای این کلمات تاثیر زیادی بر فهم و درک کلام الهی دارد. روش/رویکرد: این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوال است که معنا و مفهوم «نمارق» در قرآن چیست؟ اصل این واژه چیست و سیر تحول معنایی آن در زبان عربی کدام است؟ یافته ها/نتایج: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که کلمه «نمارق»، از واژه های فارسی اصیل است که پس از تعریب و قلب، به زبان عربی راه یافته، در اشعار و روایات و در قرآن کریم به کار رفته است. این واژه، جمع کلمه «نمرق» و دارای اصالت فارسی است؛ زیرا در زبان ایران باستان، کلمه «نمر: "namr"» به معنای نرم وجود داشته و بعدها به «نرم» و «نرمک» تغییر یافته است. توضیح این که واژه نرمک ابتدا به دلیل تعریب به نرمق، تبدیل شده و با گذشت زمان و در اثر فرایند قلب، به شکل «نمرق» درآمده است. معنای این واژه را لغت نویسان و مفسران بالش، پشتی و تکیه گاهی که بر زین اسب قرار داده می شود، بیان نموده اند.

تبارشناسی و بررسی سیر تحول معنایی واژه فارسی «نمارق» در قرآن کریم Keywords:

تبارشناسی و بررسی سیر تحول معنایی واژه فارسی «نمارق» در قرآن کریم authors

مجتبی نوروزی

استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

محمدعلی کاظمی تبار

استادیار گروه الهیات دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران

محمد مکفی

دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشکده علوم قرآنی، مشهد، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
قرآن کریم ...
ابنابیحاتم، عبدالرحمن بن محمد، (۱۴۱۹ ق) تفسیر القرآن العظیم (ابن ...
ابنابیزمنین، محمد بن عبدالله، (۱۴۲۴ ق) تفسیر ابن ابی زمنین، ...
ابن اثیر جزری، مبارک بن محمد شیبانی،(۱۳۶۷ ش) النهایه فی ...
ابنجوزی، عبدالرحمن بن علی،(۱۴۲۲ ق) زاد المسیر فی علم التفسیر، ...
ابن درید، محمد بن حسن،(۱۹۹۸ م) جمهره اللغه، بیروت،: دارالعلم ...
ابن سیده، علی بن اسماعیل،(۱۴۲۱ ق) المحکم و المحیط الاعظم، ...
ابن سیده، علی بن اسماعیل،(بی تا) المخصص، بیروت: دار الکتب ...
ابنعاشور، محمدطاهر،(۱۴۲۰ ق) تفسیر التحریر و التنویر المعروف بتفسیر ابن ...
ابن فارس، احمد بن فارس،(۱۴۰۴ ق) معجم مقاییس اللغه، محقق ...
ابنقتیبه، عبدالله بن مسلم،(۱۴۱۱ ق) تفسیر غریب القرآن( ابن قتیبه)، ...
ابنکثیر، اسماعیل بن عمر،(۱۴۱۹ ق) تفسیر القرآن العظیم، محقق: شمسالدین، ...
ابن منظور، محمد بن مکرم،(۱۴۱۴ ق) لسان العرب، محقق مصحح: ...
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی،(۲۰۰۳ م) روض الجنان و روح ...
ابوعبیده، معمر بن مثنی،(۱۳۸۱ ق) مجاز القرآن، محقق: سزگین، فواد، ...
ادی شیر، السید،(۱۳۶۸ ش) واژه های فارسی عربی شده، مترجم: ...
ازهری، محمد بن احمد، (۱۴۲۱ ق)تهذیب اللغه، بیروت: دار احیاء ...
اسماعیل صینی، محمود، (۱۴۱۴ ق)المکنز العربی المعاصر، بیروت: مکتبه لبنان ...
امام شوشتری، محمد علی، (۱۳۴۷ ش)واژه های فارسی در زبان ...
بدوی، عبد الرحمن، سیدی، سیدحسین،(۱۳۸۳) دفاع از قرآن در برابر ...
بغوی، حسین بن مسعود، (۱۴۲۰ ق)تفسیر البغوی المسمی معالم التنزیل، ...
بقاعی، ابراهیم بن عمر، (۱۴۲۷)نظم الدرر فی تناسب الآیات و ...
بلاسی، محمد السیدعلی، (۲۰۰۱ م)المعرب فی القرآن، بنغازی: جمعیه الدعوه ...
ثعلبی، احمد بن محمد،(۱۴۲۲ ق) الکشف و البیان المعروف بتفسیر ...
جبران مسعود،(۱۳۸۹ ش) فرهنگ الفبایی عربی فارسی، ترجمه: انزابی نژاد، ...
جفری، آرتور،(۱۳۸۶ ش) واژه های دخیل در قرآن، مترجم: بدرهای، ...
جوالیقی، ابو منصور محمد بن الخضر ،(۱۴۱۰ ق، ۱۹۹۰ م) ...
جوهری، اسماعیل بن حماد،(۱۳۷۶ ق) تاج اللغه و صحاح العربیه، ...
حفنی، عبد المنعم، (۲۰۰۴ م)موسوعه القرآن العظیم، القاهره: مکتبه مدبولی ...
حمیری، نشوان بن سعید، (۱۴۲۰ ق)شمس العلوم و دواء کلام ...
خازن، علی بن محمد، (۱۴۱۵ ق)تفسیر الخازن المسمی لباب التاویل ...
دینوری، عبدالله بن محمد،(۱۴۲۴ ق) تفسیر ابن وهب المسمی الواضح ...
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (۱۴۱۲ ق)مفردات الفاظ قرآن، محقق ...
زحیلی، وهبه، (۱۴۱۱ ق)التفسیر المنیر، دمشق: دار الفکر ...
زرکشی، محمد بن عبد الله،(۱۴۱۰ ق) البرهان فی علوم القرآن، ...
زمخشری، محمود بن عمر،(۱۴۰۷) الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و ...
زمخشری، محمود بن عمر،(۱۹۷۹ م) اساس البلاغه، بیروت: دار صادر ...
زمخشری، محمود بن عمر،(۱۴۱۷ ق) الفائق فی غریب الحدیث، بیروت: ...
سمرقندی، نصر بن محمد، (۱۴۱۶ ق)تفسیر السمرقندی المسمی بحر العلوم، ...
سیوطی، جلال الدین،(۱۴۲۱ ق- ۲۰۰۱ م) الاتقان فی علوم القرآن، ...
سیوطی، جلال الدین،(۱۴۰۸ ق) المهذب فیما وقع فی القرآن من ...
سیوطی، جلال الدین،(۱۴۳۱ ق) المتوکلی فیما فی القرآن من اللغات ...
شوکانی، محمد، (۱۴۱۴ ق)فتح القدیر، دمشق، دار ابن کثیر ...
شیبانی، محمد بن حسن،(۱۹۷۵ م) کتاب الجیم، محقق / مصحح: ...
شیخ علوان، نعمهالله بن محمود،(۱۹۹۹م) الفواتح الالهیه و المفاتح الغیبیه: ...
صابونی، محمد علی،(۱۴۰۵ ق) التبیان فی علوم القرآن، بیروت: عالم ...
صاحب بن عباد، اسماعیل، (۱۴۱۴ ق)المحیط فی اللغه، محقق مصحح: ...
صنعانی، عبدالرزاق بن همام،(۱۴۱۱ ق) تفسیر القرآن العزیز المسمی تفسیر ...
طاهری، حبیب الله، (۱۳۷۷ ش)درس هایی از علوم قرآنی، قم: ...
طباطبایی، محمدحسین،(۱۳۹۰ ق) المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه الاعلمی ...
طبرانی، سلیمان بن احمد،(۲۰۰۸ م) التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم( ...
طبرسی، فضل بن حسن، (۱۳۷۲ ش)مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ...
طبرسی، فضل بن حسن،(۱۴۱۲ ق) تفسیر جوامع الجامع، قم: حوزه ...
طبری، محمد بن جریر، (۱۴۱۲ ق)جامع البیان فی تفسیر القرآن ...
طریحی، فخر الدین بن محمد، (۱۳۷۵ ش)مجمع البحرین، محقق مصحح: ...
طوسی، محمد بن حسن،(بی تا) التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: ...
علاف، ادیب،(۱۴۲۲ ق) البیان فی علوم القرآن، دمشق: مکتبه الفارابی ...
فخر رازی، محمد بن عمر،(۱۴۲۰ ق) التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب)، ...
فراء، یحیی بن زیاد، (۱۹۸۰ م)معانی القرآن (فراء)، محقق: نجار، ...
فراهیدی، خلیل بن احمد، (۱۴۰۹ ق)کتاب العین، قم: نشر هجرت ...
فیروزآبادی، محمد بن یعقوب،(۱۴۱۵ ق) القاموس المحیط، بیروت: دار الکتب ...
قرشی بنایی، علی اکبر، (۱۳۷۱ ش-۱۴۱۲ ق)قاموس قرآن، تهران: دار ...
قرطبی، محمد بن احمد، (۱۳۶۴ ش)الجامع لاحکام القرآن، تهران: ناصر ...
قمی، عباس، (۱۳۸۶ ش)الدر النظیم فی لغات القرآن العظیم، مترجم: ...
قمی، علی بن ابراهیم،(۱۳۶۳ ش) تفسیر القمی، محقق: موسوی جزایری، ...
ماتریدی، محمد بن محمد،(۱۴۲۶ق) تاویلات اهل السنه (تفسیر الماتریدی)، محقق: ...
ماوردی، علی بن محمد،(بیتا) النکت و العیون تفسیر الماوردی، مراجعه ...
مجلسی، محمدباقر بن محمد تقی،(۱۴۰۳ق) بحار الانوار، بیروت، دار احیاء ...
مرتضی زبیدی، محمد بن محمد،(۱۴۱۴ق) تاج العروس من جواهر القاموس، ...
مصطفوی، حسن، (۱۳۶۸ش)التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: وزارت فرهنگ ...
معرفت، محمدهادی،(۱۴۱۸ق) التفسیر و المفسرون، مشهد: الرضویه للعلوم الاسلامیه ...
معرفت، محمدهادی، (۱۴۱۵ق)التمهید فی علوم القرآن، قم: موسسه النشر الاسلامی ...
مفید، محمد بن محمد،(۱۴۱۳ق) الاختصاص، محقق / مصحح: غفاری، علی ...
مفید، محمد بن محمد،(۱۴۱۳ق) الارشاد فی معرفه حجج الله علی ...
مقاتل بن سلیمان،(۱۴۲۳ق) تفسیر مقاتل بن سلیمان، محقق: شحاته، عبدالله ...
مهدوی، حمید، (۱۳۹۳)فرهنگ مبین، تهران: نشر احسان ...
موسی، حسین یوسف،(۱۴۱۰ق) الافصاح فی فقه اللغه، قم: مکتب الاعلام ...
نحاس، احمد بن محمد، (۱۴۲۱ق) اعراب القرآن (نحاس)، حاشیه نویس: ...
هروی، محمد بن یوسف، (۱۳۸۷ش) بحر الجواهر( معجم الطب الطبیعی)، ...
یزیدی، عبدالله بن یحیی،(۱۴۰۵ق) غریب القرآن و تفسیره، محقق: الحاج، ...
نمایش کامل مراجع