بررسی و تحلیل الگوی پخش فضایی همه گیری کووید-۱۹ در نواحی پیراشهری (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان مشهد)

برای کنترل اپیدمی ها ضروری است توزیع جغرافیائی میزان ابتلا و مرگ و میر و عوامل موثر بر آن بررسی شود. این بررسی می تواند بر سیاست های بهداشت عمومی با هدف کنترل ویروس تاثیرگذار باشد. از آنجا که کووید ۱۹ یک بیماری عفونی نوظهور و جدی است، تحلیل الگوی پخش فضایی همه گیری خصوصا در نواحی روستایی پیراشهری ضروری است و می تواند به اولویت بندی مکان ها برای مداخلات هدفمند، آزمایش سریع و تخصیص منابع در مواجهه با موقعیت های مشابه در آینده کمک کند. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و از نوع تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری ۶۶ روستای دارای مراکز بهداشتی درمانی، در مجاورت کلانشهر مشهد در بخش مرکزی شهرستان مشهد می باشد. مقطع زمانی مورد بررسی بدو شیوع همه گیری تا مهرماه ۱۴۰۱ یعنی پایان موج هفتم همه گیری است. طی دوره مورد بررسی میزان ابتلا به کووید-۱۹ برای هر روستا در نرم افزار ArcGIS وارد، پردازش و الگوی توزیع فضایی همه گیری با تجزیه و تحلیل تراکم نقطه ای بررسی شد. همچنین تکنیک های بیضی فاصله استاندارد و انحراف معیار برای ارزیابی تراکم یا پراکندگی افراد آلوده و تعیین الگوی توزیع فضایی کووید ۱۹ بکار گرفته شد. جهت شناسایی الگوی توزیع فضایی همه گیری، تحلیل خودهمبستگی فضایی موران انجام شد. نتایج تحلیل فضایی نشان داد با دورشدن از کلانشهر مشهد از تراکم مبتلایان به کووید ۱۹ در نواحی روستایی کاسته شد. لذا مهمترین عامل انتشار فضایی ویروس کرونا در روستاهای بخش مرکزی، فاصله و مجاورت مکانی با شهر مشهد بوده و از الگوی پخش فضایی سازش پذیر هاگرستراند تبعیت می کند. نیز با افزایش تراکم جمعیت روستایی و افزایش شاغلان بخش خدمات و صنعت، ابتلا به کووید ۱۹ افزایش یافته است. ضریب موران برابر ۱.۵۲، با مقدار Z-Score برابر ۱۷.۱۹ نشان می دهد الگوی پراکنش فضایی مبتلایان به کووید ۱۹ در نواحی روستایی بخش مرکزی خوشه ای است

بررسی و تحلیل الگوی پخش فضایی همه گیری کووید-۱۹ در نواحی پیراشهری (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان مشهد) Keywords:

کووید ۱۹ , سکونتگاههای پیراشهری , تحلیل فضایی , بخش مرکزی شهرستان مشهد