مدل سازی مولفه های بیلان آب در حوضه های آبریز جنگلی مطالعه موردی: حوضه معرف کسیلیان

حوضه های کوچک جنگلی که عمدتا سرشاخه های بیشتر رودخانه ها، در حوضه آبریز دریای مازندران هستند، فاقد داده های ثبت شده طولانی-مدت می باشند لذا مدل های ساختار فیزیکی، ابزاری مناسب جهت مطالعه آنها محسوب می شوند. در این تحقیق، با استفاده از مدل بارش-رواناب BROOK۹۰ شبیه سازی مولفه های بیلان آب و بررسی تاثیر شرایط هیدروژئولوژی و مورفولوژی بر روی آن در حوضه معرف کسیلیان انجام شد. یک دوره ۲۰ ساله از داده های هیدروکلیماتولوژی برای اجرای مدل آماده گردید. واسنجی مدل با داده های مربوط به دوره آماری (۱۹۹۳-۱۹۹۲) و اعتبارسنجی آن با داده های سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل حساسیت پارامترهای مدل، موید آن است که خصوصیات زمین شناسی، هیدروژئولوژی و کاربری اراضی نقش مهمی در مولفه های بیلان آب این حوضه دارند. نتایج مدل نشان می دهد که حدود ۷۶ درصد بارش تبدیل به تبخیر و تعرق و مقدار ۲۴ درصد آن تبدیل به رواناب شده است. از مولفه های رواناب، جریان پایه ۴۴.۶۷% از کل رواناب و جریان سطحی و جریان میان بر به ترتیب ۳۸.۳۲% و ۱۶.۹۹% بقیه آن را تشکیل داده اند. افزایش پوشش جنگلی سبب کاهش در میزان کل تبخیر و کاهش درمجموع مولفه های رواناب شده لذا نقش مهمی در کاهش پتانسیل سیل خیزی و افزایش میزان ذخایر آب زیرزمینی حوضه معرف کسیلیان خواهد داشت.

مدل سازی مولفه های بیلان آب در حوضه های آبریز جنگلی مطالعه موردی: حوضه معرف کسیلیان Keywords:

Brook۹۰ model , rainfall-runoff model , Caspian sea , land use , potential of flooding , پتانسیل سیل خیزی , دریای مازندران , کاربری اراضی , مدل BROOK۹۰ , مدل بارش , رواناب