بررسی الگوهای همدید بارش های فوق سنگین غرب و جنوب غرب حوضه آب خیز دریاچه ارومیه

چکیده هدف از این تحقیق، شناسایی و طبقه بندی الگوهای همدید تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال بارش های فوق سنگینمنطقه غرب و جنوبغرب حوضه آب خیز دریاچه ارومیه طی دوره ۱۳۹۰- ۱۳۶۶ است. پس از تعین آستانه زمانی و مکانی بارش های فوق سنگین، ابتدا ۴۶ روز بارش فوق سنگین در سطح منطقه استخراج شد، سپس داده های ارتفاعی تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال واقع در محدوده میان ۶۵- ۵۰ درجه عرض جغرافیایی شمالی و ۶۵- ۱۵ درجه طول شرقی به صورت ماتریس S-mode برای روزهای بارش فوق سنگین تنظیم شد. در ادامه با استفاده از تکنیک آماری تحلیل عاملی و خوشه بندی به روش وارد الگوهای همدید خوشه بندی و نقشه مرکب تراز میانی و پایین جو مربوط به هر خوشه تهیه و تحلیل همدید شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که به هنگام وقوع بارش های فوق سنگین، عمدتا هشت الگوی همدید در قالب دو گروه عمده سردچال جوی و فرود موج کوتاه حاکم بوده است. به طوری که حرکات صعودی سمت جلو این سیستم های همدید به همراه رودباد جبهه قطبی سبب ایجاد جو ناپایدار باروکلینیک در منطقه و هدایت سیستم های کم فشار از سمت دریاهای مدیترانه، سرخ و سیاه از غرب و جنوب غربی ایران به سمت منطقه مورد مطالعه شده و در افت فشار و بروز بارش های فوق سنگین تعیین کننده است.   واژه های کلیدی: بارش فوق سنگین، الگوی همدید، تحلیل عاملی، خوشه بندی، تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال.

بررسی الگوهای همدید بارش های فوق سنگین غرب و جنوب غرب حوضه آب خیز دریاچه ارومیه Keywords:

heavy rainfall , synoptic patterns , Component Analysis , Clustering , west ۵۰۰Hpa , بارش فوق سنگین , الگوی همدید , تحلیل عاملی , خوشه بندی , تراز۵۰۰ هکتوپاسکال